Những vấn đề pháp lý về hợp tác tư vấn và thiết kế kiến trúc

Hiện nay nhu cầu về tư vấn và thiết kế công trình, kiến trúc ngày càng phát triển. Việc tư vấn và thiết kế kiến trúc thường có sự tham gia của các chuyên gia, kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng và các bên liên quan khác để đảm bảo rằng thiết kế của dự án đáp ứng các yêu cầu về thẩm mỹ, công năng và tuân thủ các quy chuẩn xây dựng. 

Hình ảnh thiết kế kiến trúc

Vậy cần lưu ý những vấn đề pháp lý về hợp tác tư vấn và thiết kế kiến trúc? Sau đây, NPLAW sẽ tư vấn giải đáp thắc mắc cho quý khách hàng.

I. Thực trạng liên quan đến hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc

Với sự phát triển của nền kinh tế và đô thị hóa nhanh chóng, nhu cầu về các công trình xây dựng và dự án bất động sản tại Việt Nam ngày càng gia tăng. Điều này kéo theo sự gia tăng nhu cầu đối với các dịch vụ tư vấn và thiết kế kiến trúc.

Ngoài ra, trong bối cảnh nhu cầu về chất lượng cuộc sống ngày càng cao, các công trình xây dựng không chỉ cần đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật, mà còn phải đảm bảo về thẩm mỹ, công năng sử dụng và hiệu quả môi trường. Hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc giúp đảm bảo rằng các yêu cầu này được thể hiện trong quá trình thiết kế và thi công.

Hợp đồng tư vấn và thiết kế giúp các bên làm rõ tính khả thi của thiết kế từ góc độ kỹ thuật và tài chính, từ đó tránh những thay đổi, điều chỉnh không cần thiết trong quá trình thi công. Các công ty tư vấn thiết kế kiến trúc phải lựa chọn các giải pháp kỹ thuật hợp lý, phù hợp với vật liệu xây dựng và khả năng thi công thực tế.

II. Các quy định liên quan đến hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc

1. Thế nào là hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc?

Tư vấn được hiểu là hoạt động đóng góp ý kiến của mình đối với các vấn đề được hỏi nhưng sẽ không có quyền quyết định. Trong phương diện pháp luật thì tư vấn là hoạt động của tư vấn viên giải đáp những vấn đề mà khách hàng đề xuất. Những tư vấn viên sẽ giúp khách hàng có cách nhìn đúng đắn, tích cực nhất về vấn đề mà hiện tại mà họ đang gặp phải.

Thiết kế kiến trúc là việc bố trí, sắp đặt không gian của người thiết kế bao gồm kiến trúc, kết cấu, cấp điện, chiếu sáng, cấp thoát nước, điều hòa, thông gió,… để tạo nên một nơi sinh sống thẩm mỹ, chất lượng, tiện ích, công năng, tạo nên môi trường sống thuận tiện, thoải mái và cả niềm tự hào cho chủ nhân, cùng các thành viên trong gia đình. Do vậy, thiết kế kiến trúc là một công tác tổng hợp của nghệ thuật, mỹ thuật, và khoa học kỹ thuật.

Hiện nay, pháp luật không có quy định về khái niệm hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc. Có thể hiểu: Hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc là một loại hợp đồng được ký kết giữa chủ đầu tư (hoặc các bên liên quan khác) và công ty tư vấn thiết kế (hoặc kiến trúc sư) nhằm cung cấp các dịch vụ tư vấn, thiết kế kiến trúc cho một dự án xây dựng cụ thể. Hợp đồng này quy định các điều khoản liên quan đến phạm vi công việc, trách nhiệm, quyền lợi của các bên tham gia, và các yếu tố khác liên quan đến quá trình thực hiện dự án thiết kế và tư vấn kiến trúc.

2. Nội dung cần có trong hợp đồng hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc chi tiết gồm những nội dung nào? Nội dung nào quan trọng nhất? Tại sao?

Hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc là một văn bản pháp lý quan trọng, nhằm quy định các quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của các bên liên quan (chủ đầu tư và công ty tư vấn thiết kế kiến trúc) trong quá trình thực hiện dự án. Để hợp đồng phát huy hiệu quả, các bên cần phải làm rõ các điều khoản trong hợp đồng, đảm bảo tính minh bạch và tránh các tranh chấp có thể phát sinh. 

Dưới đây là các nội dung cơ bản cần có trong một hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc:

  • Thông tin các bên tham gia hợp đồng: Thông tin chủ đầu tư: Tên, địa chỉ, mã số thuế, người đại diện theo pháp luật, v.v.; Thông tin công ty tư vấn thiết kế: Tên công ty, địa chỉ, người đại diện theo pháp luật, giấy phép kinh doanh, v.v.
  • Phạm vi công việc: Mô tả chi tiết các công việc mà công ty tư vấn thiết kế cần thực hiện, bao gồm các giai đoạn thiết kế (thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật, thiết kế chi tiết).
  • Tiến độ và thời gian thực hiện: Quy định rõ ràng về thời gian bắt đầu và thời gian kết thúc của hợp đồng; Mốc tiến độ cho từng giai đoạn thiết kế (sơ bộ, chi tiết, hồ sơ thi công); Các mốc thời gian quan trọng để các bên có thể theo dõi và giám sát tiến độ.
  • Chi phí và phương thức thanh toán
  • Mức phí dịch vụ: Cách tính phí (theo giờ, theo diện tích, theo tỷ lệ phần trăm giá trị công trình, hoặc theo khối lượng công việc).
  • Phương thức thanh toán: Quy định rõ các khoản thanh toán tạm ứng, thanh toán theo giai đoạn (thanh toán khi hoàn thành từng giai đoạn thiết kế).
  • Quyền sở hữu và bản quyền thiết kế
  • Trách nhiệm của công ty tư vấn thiết kế: Đảm bảo chất lượng công việc, cam kết tiến độ, bảo vệ quyền lợi của chủ đầu tư.
  • Trách nhiệm của chủ đầu tư: Cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết cho quá trình thiết kế, thanh toán đúng hạn.
  • Điều khoản bảo hành và bảo trì thiết kế
  • Điều kiện về bảo trì, sửa chữa và hỗ trợ trong thời gian bảo hành.
  • Điều khoản thay đổi thiết kế
  • Điều khoản về giải quyết tranh chấp
  • Điều khoản về miễn trừ trách nhiệm
  • Điều khoản về chấm dứt hợp đồng

Hình ảnh hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc

Mặc dù tất cả các điều khoản trong hợp đồng đều quan trọng, nhưng điều khoản cần đặc biệt lưu ý và được xem là quan trọng nhất là phạm vi công việc tư vấn và thiết kế kiến trúc. Đây là yếu tố quyết định tính khả thi của dự án. Phạm vi công việc rõ ràng giúp các bên hiểu đúng và đầy đủ trách nhiệm của mình, tránh tình trạng thiếu sót hoặc xung đột trong quá trình thực hiện. Phạm vi công việc càng chi tiết, càng hạn chế được các thay đổi, tranh chấp về sau.

3. Quyền và nghĩa vụ các bên liên quan đến hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc

Quyền và nghĩa vụ bên giao thi công:

  • Có trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin, nội dung về diện tích đất, vị trí đất, các tiêu chuẩn xây dựng của địa phương tại địa điểm xây dựng và các yêu cầu của ban quản lý dự án cho bên B để phục vụ công tác tư vấn, thiết kế, giám sát.
  • Có trách nhiệm đứng tên trên giấy phép xây dựng và tiến hành thủ tục hoàn công.
  • Có trách nhiệm thanh toán đầy đủ cho bên B theo đúng quy định điều 3 của hợp đồng.
  • Có trách nhiệm thông báo thời gian và nội dung giám sát quyền tác giả cho bên A biết trước một hoặc ngày để sếp lịch kịp thời.
  • Đảm bảo tính hợp pháp của Chủ đầu tư đối với lô đất hoặc công trình xây dựng,

Quyền và nghĩa vụ bên nhận thi công:

  • Có trách nhiệm hoàn thành và bàn giao các loại bản vẽ, hồ sơ thiết kế đúng yêu cầu và thời gian cho bên A.
  • Có trách nhiệm giám sát quyền tác giả trong suốt thời gian thi công.

III. Các thắc mắc thường gặp liên quan đến hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc

1. Bên tư vấn và thiết kế trong hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc có phải chịu trách nhiệm khi công trình được tư vấn và thiết kế bị sập không?

rường hợp công trình bị sập, trách nhiệm của bên tư vấn thiết kế sẽ được xác định dựa trên nguyên nhân của sự cố:

Sự cố do lỗi thiết kế

Nếu nguyên nhân của sự cố sập công trình là do lỗi thiết kế của bên tư vấn (ví dụ: tính toán sai, không đảm bảo khả năng chịu tải, thiết kế không tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật), thì bên tư vấn thiết kế có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý. Cụ thể:

  • Trách nhiệm bồi thường: Nếu thiết kế không đảm bảo yêu cầu về an toàn và chất lượng, gây thiệt hại về tài sản hoặc tính mạng, bên tư vấn có thể phải bồi thường cho chủ đầu tư, người sử dụng hoặc các bên liên quan.
  • Trách nhiệm hợp đồng: Thông qua hợp đồng, bên tư vấn có thể phải chịu các phạt hợp đồng hoặc bồi thường thiệt hại do không hoàn thành nghĩa vụ thiết kế đúng yêu cầu theo thỏa thuận. 

Sự cố do lỗi thi công

Trong trường hợp công trình bị sập do lỗi thi công (ví dụ: nhà thầu không tuân thủ đúng thiết kế, sử dụng vật liệu kém chất lượng, sai sót trong quá trình thi công), thì trách nhiệm của bên tư vấn thiết kế sẽ bị hạn chế. Tuy nhiên, bên tư vấn thiết kế có thể có trách nhiệm trong việc:

  • Giám sát thi công (nếu hợp đồng có quy định dịch vụ giám sát thi công): Nếu bên tư vấn có nhiệm vụ giám sát thi công, họ có thể phải chịu trách nhiệm nếu không phát hiện được sai sót trong thi công dẫn đến sự cố.
  • Cung cấp các giải pháp thiết kế thay đổi: Nếu trong quá trình thi công, có thay đổi yêu cầu hoặc phát sinh vấn đề về thiết kế, bên tư vấn có trách nhiệm cập nhật và đưa ra giải pháp thay đổi kịp thời.

Sự cố do yếu tố khách quan (ví dụ: thiên tai, động đất)

Nếu sự cố sập công trình là do yếu tố khách quan không thể lường trước được (như thiên tai, động đất, v.v.), thì bên tư vấn thiết kế có thể không phải chịu trách nhiệm pháp lý. 

Tuy nhiên, nếu sự cố xảy ra do thiết kế không tính đến các yếu tố này (ví dụ: không thiết kế công trình chống chịu được động đất), bên tư vấn có thể bị coi là có lỗi trong việc không đánh giá đầy đủ rủi ro.

2. Hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc có cần công chứng không?

Theo Bộ luật Dân sự Việt Nam và các văn bản pháp lý liên quan, hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc có thể được ký kết mà không cần công chứng, bởi vì đây là loại hợp đồng dân sự thông thường. Tuy nhiên với những hợp đồng có giá trị lớn, tính rủi ro cao, các bên nên công chứng hợp đồng nhằm giúp tăng tính pháp lý, bảo vệ quyền lợi các bên trong trường hợp có tranh chấp hoặc yêu cầu pháp lý đặc biệt.

3. Bên tư vấn và thiết kế trong hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc có bắt buộc có chứng chỉ hành nghề thiết kế xây dựng không?

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 148 Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động tư vấn thiết kế xây dựng phải có chứng chỉ hành nghề phù hợp với loại công trình mà họ tư vấn thiết kế.

Chứng chỉ hành nghề thiết kế xây dựng là giấy chứng nhận do cơ quan có thẩm quyền cấp cho cá nhân hoặc tổ chức, xác nhận rằng họ đáp ứng các yêu cầu về trình độ chuyên môn và kinh nghiệm trong việc thực hiện các dịch vụ thiết kế xây dựng. Chứng chỉ này là bắt buộc đối với các kiến trúc sư, kỹ sư thiết kế hoặc tổ chức tư vấn thiết kế muốn tham gia vào việc tư vấn và thiết kế các công trình xây dựng.

IV. Dịch vụ tư vấn pháp lý liên quan đến hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc

Quý Khách hàng có nhu cầu tư vấn và thực hiện các thủ tục liên quan đến  hợp đồng tư vấn và thiết kế kiến trúc, hãy liên hệ ngay cho NPLaw để được đội ngũ chúng tôi trực tiếp tư vấn và hướng dẫn giải quyết.


CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ

Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343

Hotline: 0913 41 99 96

Email: legal@nplaw.vn

Tài liệu tham khảo:

Bài viết liên quan