QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ TRỌNG TÀI QUY CHẾ

Giải quyết tranh chấp thương mại bằng Trọng tài thương mại là phương thức giải quyết thông qua hoạt động của Trọng tài viên với tư cách là bên thứ ba độc lập nhằm chấm dứt các xung đột bằng việc đưa ra phán quyết trọng tài buộc các bên tôn trọng và thực hiện. Vậy pháp luật quy định như thế nào về việc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài quy chế? Bài viết dưới đây NPLaw sẽ làm rõ vấn đề này.

I. Thực trạng giải quyết tranh chấp bằng trọng tài hiện nay

Tính đến năm 2021, cả nước có 22 Trung tâm Trọng tài thương mại chủ yếu tập trung tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Dẫu có nhiều ưu việt nhưng Trọng tài thương mại chưa phải là phương thức giải quyết tranh chấp được lựa chọn hàng đầu của các doanh nghiệp cũng như các tổ chức tín dụng.

Tại Báo cáo thường niên của Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC), năm 2021, VIAC đã thụ lý 270 vụ việc, trong đó tranh chấp trong nước chiếm 42,7% vụ, tranh chấp có một bên là FDI chiếm 39,2% và tranh chấp có yếu tố nước ngoài chiếm 18,1%. Trong tổng số vụ việc được VIAC thụ lý, lĩnh vực tài chính ngân hàng chiếm tỷ lệ khá nhỏ và không được nhắc đến trong Báo cáo thường niên của VIAC. Chiếm tỷ lệ cao nhất là lĩnh vực mua bán 44,4%, cung cấp dịch vụ 27,8%, xây dựng 18,9%, bảo hiểm 3,3%, bất động sản 1,5%, logistic 2%,…

Theo thống kê của Sở Tư pháp TP.HCM, từ năm 2016 đến nay, các trung tâm trọng tài thương mại trên địa bàn Thành phố đã tiếp nhận và giải quyết hơn 11.150 vụ việc. Con số đó cho thấy, hình thức giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại đang ngày càng thể hiện được sự ưu việt và sẽ là sự lựa chọn hàng đầu của các doanh nghiệp.

II. Một số quy định của pháp luật về trọng tài quy chế

1. Khái niệm trọng tài quy chế

Căn cứ khoản 6 Điều 3 Luật Trọng tài thương mại 2010 có nêu ra định nghĩa về trọng tài quy chế như sau: “Trọng tài quy chế là hình thức giải quyết tranh chấp tại một Trung tâm trọng tài theo quy định của Luật này và quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài đó.”

2. Đặc điểm của trọng tài quy chế

Trọng tài quy chế có các đặc điểm sau:

• Thứ nhất, Trọng tài quy chế được tổ chức dưới hình thức các trung tâm trọng tài. Trung tâm trọng tài là tổ chức phi chính phủ, không nằm trong hệ thống cơ quan nhà nước.
• Thứ hai, các trung tâm trọng tài có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng tồn tại độc lập với nhau.
• Thứ ba, mỗi trung tâm trọng tài tự quyết định về lĩnh vực hoạt động và có quy tắc tố tụng riêng.
• Thứ tư, hoạt động xét xử của trung tâm trọng tài được tiến hành bởi các trọng tài viên của trung tâm.

3. Phân biệt trọng tài quy chế và trọng tài vụ việc

Căn cứ khoản 6 và khoản 7 Điều 3 Luật Trọng tài thương mại 2010 có nêu ra định nghĩa về trọng tài quy chế khác trọng tài vụ việc như sau:

- Trọng tài quy chế là hình thức giải quyết tranh chấp tại một Trung tâm trọng tài theo quy định của Luật này và quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài đó.

- Trọng tài vụ việc là hình thức giải quyết tranh chấp theo quy định của Luật này và trình tự, thủ tục do các bên thỏa thuận.

Theo đó, trọng tài vụ việc được thành lập khi phát sinh tranh chấp và giải thể sau khi vụ tranh chấp kết thúc, quy tắc tố tụng và lựa chọn Trọng tài viên do các bên tự thỏa thuận. Thông thường trọng tài vụ việc không có trụ sở thường trực, không có bộ máy điều hành và danh sách trọng tài viên cố định. Và kết quả giải quyết vụ tranh chấp được thực hiện dựa trên thỏa thuận lựa chọn từ bất kỳ một quy tắc tố tụng của các bên.

Còn trọng tài quy chế (trọng tài thường trực) là hình thức trọng tài được tổ chức chặt chẽ, có bộ máy, trụ sở làm việc cố định và thường có danh sách trọng tài viên hoạt động theo điều lệ và quy tắc tố tụng riêng.

III. Quy trình tố tụng giải quyết tranh chấp bằng trọng tài quy chế

Quy trình tố tụng giải quyết tranh chấp bằng trọng tài quy chế được thực hiện quy định tại chương V Luật Trọng tài thương mại 2010 theo trình tự như sau:

• Bước 1: Nguyên đơn gửi đơn kiện. Nội dung của đơn phải được đảm bảo các nội dung tại khoản 2 Điều 30 Luật Trọng tài thương mại 2010.
• Bước 2: Trung tâm trọng tài gửi bản sao đơn khởi kiện và thỏa thuận trọng tài, các tài liệu có liên quan đến nội dung tranh chấp cho bị đơn trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện từ nguyên đơn, trừ trường hợp các bên không có thỏa thuận khác hoặc quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài không có quy định khác
• Bước 3: Bị đơn nộp bản tự bảo vệ và đơn khởi kiện lại nguyên đơn (nếu có) cho Trung tâm trọng tài trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày bị đơn nhận được đơn khởi kiện và các tài liệu kèm theo, trừ trường hợp các bên không có thỏa thuận khác hoặc quy tắc tố tụng của Trung tâm trọng tài không có quy định khác
• Bước 4: Thành lập Hội đồng trọng tài tại Trung tâm trọng tài để tiến hành giải quyết tranh chấp.
• Bước 5: Hội đồng trọng tài áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo yêu cầu của các bên (nếu có).
• Bước 6: Hội đồng trọng tài tiến hành phiên họp giải quyết tranh chấp
• Bước 7: Hội đồng trọng tài ra phán quyết trọng tài. 

IV. Ưu điểm khi giải quyết tranh chấp bằng trọng tài quy chế

Khi các bên giải quyết tranh chấp bằng trọng tài quy chế sẽ có rất nhiều ưu điểm, mà ưu điểm lớn nhất có thể kể đến như sau:

• Điểm thuận lợi nhất của hình thức này là các thủ tục, các giai đoạn, quy trình tố tụng được quy định chi tiết từ lúc bắt đầu tố tụng cho đến khi kết thúc. Điều này đảm bảo trong hầu hết mọi trường hợp tranh chấp sẽ được giải quyết không quá phụ thuộc vào việc một bên có tham gia vào quá trình tố tụng trọng tài hay không.
• Hầu hết các tổ chức trọng tài đều có những chuyên gia/chuyên viên được đào tạo tốt để hỗ trợ, các chuyên gia/chuyên viên này sẽ giám sát để đảm bảo việc một Hội đồng trọng tài được thành lập, các khoản phí trọng tài sẽ được nộp đủ, đúng hạn và đảm bảo quá trình tố tụng được diễn ra đúng thời hạn đã vạch ra trước đó.
• Thủ tục trọng tài tiện lợi, nhanh chóng, thể hiện tính chất mềm đơn giản, linh hoạt và mềm dẻo về mặt tố tụng. Các bên có thể chủ động về thời gian, địa điểm giải quyết tranh chấp, không trải qua nhiều cấp xét xử như ở toà án, cho nên hạn chế tốn kém về thời gian và tiền bạc cho các chủ thể tranh chấp.

V. Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp bằng trọng tài quy chế

Đến với NPLaw, đội ngũ luật sư sẽ cung cấp các dịch vụ tốt nhất khi bạn muốn tư vấn các vấn đề liên quan đến giải quyết tranh chấp bằng trọng tài quy chế:

• Tư vấn về sự khác nhau giữa trọng tài quy chế và trọng tài vụ việc;
• Hỗ trợ khách hàng chuẩn bị hồ sơ liên quan đến việc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài quy chế;
• Hỗ trợ khách hàng thực hiện các thủ tục liên quan đến việc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài quy chế.

Trên đây là những thông tin cơ bản về giải quyết tranh chấp bằng trọng tài quy chế. Nếu cảm thấy những thông tin trên vẫn còn gây khó khăn vướng mắc cho bạn, hãy liên hệ với chúng tôi. NPLaw luôn cung cấp cho khách hàng những dịch vụ tốt nhất về pháp luật. NPLaw không chỉ tư vấn trong lĩnh vực trọng tài thương mại, đầu tư mà còn nhiều dịch vụ khác. NPLaw nỗ lực trở thành đôi cánh đồng hành cùng sự thành công của khách hàng. Sự tin tưởng hôm nay của khách hàng sẽ là nền tảng giúp NPLaw phát triển hơn trong tương lai.

Công ty Luật TNHH Ngọc Phú – Hãng luật NPLaw 

Hotline: 0913449968 

Email: legal@nplaw.vn

CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ

Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343

Hotline: 0913 41 99 96

Email: legal@nplaw.vn