Quảng cáo có vai trò quan trọng và ý nghĩa lớn trong việc mang lại cơ hội cho thương nhân. Đồng thời song hành với nó là sự cạnh tranh cơ hội thương mại với thương nhân khác. Tuy nhiên việc quảng cáo sai sự thật ngày càng phổ biến và trở thành mối nguy hại tới thị trường Việt Nam. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu về vấn đề này cụ thể.
Hiện nay quảng cáo đã bị lợi dụng để trở thành phương tiện để hạ thấp giá trị, sự uy tín của thương nhân nhằm mục đích sinh lời phát triển hoạt động thương mại và mục đích to lớn hơn cả là ngăn chặn các đối thủ cạnh tranh. Khách hàng mua hàng dựa trên những thông tin sai lệch là những người phải chịu thiệt hại đầu tiên, các đối thủ cạnh tranh cũng mất đi một lượng khách hàng đáng kể. Các thông tin sai sự thật làm cho thị trưởng trở lên hỗn loạn, không minh bạch, tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Quảng cáo sai sự thật dù có hay không có lỗi của nhà quảng cáo thì cũng cần nghiêm cấm, bởi nó là một hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
Sau đây, chúng ta sẽ tìm hiểu về quảng cáo sai sự thật được hiểu như thế nào?
Quảng cáo là việc sử dụng các phương tiện nhằm giới thiệu đến công chúng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có mục đích sinh lợi; sản phẩm, dịch vụ không có mục đích sinh lợi; tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được giới thiệu, trừ tin thời sự; chính sách xã hội, thông tin cá nhân. (Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Quảng cáo 2012).
Như vậy, quảng cáo sai sự thật là hành vi gian dối trong hoạt động quảng cáo, được thực hiện bởi một cá nhân, tổ chức thông qua các phương tiện nhằm giới thiệu đến công chúng sản phẩm, hàng hóa hay dịch vụ nhưng nội dung bị phóng đại và không đúng sự thật; từ đó làm ảnh hưởng đến cá nhân hoặc tổ chức khác.
Theo quy định tại Điều 198 Bộ luật hình sự 2015, lừa dối khách hàng được hiểu là hành vi mua bán mà cân, đong, đo, đếm, tính gian, đánh tráo hàng hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác đối với khách hàng để thu lợi bất chính
Đầu năm 2022, hàng loạt nghệ sĩ Việt Nam đã tiếp tay truyền đi thông điệp: bản thân đã thoát khỏi những bệnh nan y như u xơ, u nang khi quảng cáo cho một loại thuốc. Thậm chí một số người còn không ngần ngại đưa ra kết quả siêu âm của một số bệnh viện để chứng minh đã khỏi bệnh sau khi sử dụng thuốc.
Tuy nhiên, khi đem các thông tin được nghệ sĩ quảng cáo để kiểm chứng thì phát hiện những giấy tờ và tài liệu nói trên đều không chính xác với thông tin quảng cáo: tên phòng khám và tên của bác sĩ đều không tồn tại. Điều này, đã gây nên một làn sóng giận dữ của dư luận mà chủ yếu là fan hâm mộ của họ. Sau cùng, khi Bộ Y tế vào cuộc điều tra thì thuốc này chỉ là thực phẩm chức năng không hề có tác dụng chữa bệnh như lời quảng cáo của rất nhiều nghệ sĩ trước đó, mà chỉ hạn chế sự phát triển của u xơ tử cung, u xơ vú lành tính của phụ nữ và u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới.
Điều đáng lên án của các quảng cáo sai sự thật là cá nhân và tổ chức thực hiện đa số là người nổi tiếng có sức ảnh hưởng đến cộng đồng. Chính sự tin tưởng đối với nghệ sĩ mà không có sự tìm hiểu kỹ lưỡng về sản phẩm dẫn đến các hậu quả đáng tiếc xảy ra với người tiêu dùng.
Quy định của pháp luật về quảng cáo sai sự thật như sau:
- Luật Quảng cáo 2012
- Luật Cạnh tranh 2018
- Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo
Các hoạt động quảng cáo thương mại bị cấm căn cứ theo Điều 8 Luật Quảng cáo 2012 là:
- Quảng cáo hàng hóa, dịch vụ mà nhà nước cấm kinh doanh hoặc cấm quảng cáo như rượu có nồng độ cồn từ 15 độ trở lên, thuốc lá, thuốc kích dục, …)
- Quảng cáo làm tiết lộ bí mật nhà nước, phương hại đến độc lập, chủ quyền quốc gia, an ninh, quốc phòng.
- Quảng cáo thiếu thẩm mỹ, trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam.
- Quảng cáo làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trật tự an toàn giao thông, an toàn xã hội.
- Quảng cáo gây ảnh hưởng xấu đến sự tôn nghiêm đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Đảng kỳ, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa, lãnh tụ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
- Quảng cáo có tính chất kỳ thị dân tộc, phân biệt chủng tộc, xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo, định kiến về giới, về người khuyết tật.
- Quảng cáo xúc phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân.
- Quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý, trừ trường hợp được pháp luật cho phép.
- Quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.
- Quảng cáo bằng việc sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp về giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của mình với giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cùng loại của tổ chức, cá nhân khác.
Căn cứ theo Điều 11 Luật quảng cáo 2012 quy định trong trường hợp phát hiện hành vi quảng cáo sai sự thật, người bị hại có thể tố giác đến cơ quan điều tra, nếu như bị thiệt hại do hành vi quảng cáo sai sự thật thì có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
Tổ chức, cá nhân cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm hại do hành vi vi phạm quy định của pháp luật về cạnh tranh có quyền thực hiện khiếu nại vụ việc cạnh tranh đến Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia nếu áp dụng theo quy định của pháp luật cạnh tranh.
Đối với hành vi quảng cáo sai sự thật có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại khoản 5 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP thì phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng,
Trong trường hợp hành vi quảng cáo sai sự thật đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì có thể bị xử phạt hình sự theo Điều 197 Bộ Luật Hình sự 2015.
Trong trường hợp hành vi quảng cáo sai sự thật đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì có thể bị xử phạt hình sự theo Điều 197 Bộ Luật Hình sự 2015 với mức phạt thấp nhất là 10.000.000 đồng đến mức phạt cao nhất là phạt cải tạo không giam giữ 03 năm.
Để nhận diện các quảng cáo gây nhầm lẫn, người tiêu dùng cần phải trang bị cho mình kiến thức cơ bản về quảng cáo, đồng thời cẩn trọng và tinh ý khi tiếp cận với các sản phẩm quảng cáo. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào về tính chất của sản phẩm hay thông tin quảng cáo, người tiêu dùng cần phải thận trọng và tìm hiểu kỹ hơn về sản phẩm trước khi quyết định mua hàng.
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
Hotline: 0913 41 99 96
Email: legal@nplaw.vn
.jpg)
