Theo quy định của pháp luật về trọng tài thương mại hiện hành, tranh chấp được giải quyết bằng trọng tài nếu các bên có thoả thuận trọng tài. Thỏa thuận trọng tài có thể được lập trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp. Trọng tài viên là người được các bên lựa chọn để đứng ra giải quyết tranh chấp theo quy định pháp luật. Bài viết dưới đây NPLaw sẽ làm rõ các vấn đề liên quan đến trọng tài viên.
Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại du nhập vào nước ta gần 30 năm, nó đem lại nhiều mặt tích cực, thêm sự lựa chọn cho đương sự về phương thức giải quyết tranh chấp. Tuy không còn là phương án giải quyết tranh chấp quá xa lạ nhưng số lượng các vụ việc được giải quyết tại Trọng tài thương mại vẫn quá “khiêm tốn” so với số lượng các vụ việc tranh chấp được giải quyết tại Tòa án.
Theo số liệu thống kê của Trung tâm trọng tại quốc tế Việt Nam (VIAC) năm 2021, VIAC đã tiếp nhận xử lý 270 vụ tranh chấp mới, tăng khoảng 21% so với năm 2020. Trong đó, các vụ việc tranh chấp trong nước chiếm tỷ lệ là 42.7% (~ 115 vụ); tranh chấp có ít nhất là một bên FDI chiếm 39.2%, còn lại là những tranh chấp có yếu tố nước ngoài. Năm 2021, có đến 44.4% tranh chấp liên quan đến mua bán hàng hoá, đứng thứ hai là tranh chấp dịch vụ là 27.8%, đứng thứ 3 là tranh chấp về Xây dựng với 18.9%, còn lại là những tranh chấp bất động sản, logistics, bảo hiểm, M&A nhưng chiếm tỷ lệ không cao. Khi giải quyết tranh chấp bằng trọng tài thương mại, các doanh nghiệp vừa có thể giải quyết vấn đề của mình nhanh vừa có thể đạt được thoả thuận để cân bằng lợi ích của các bên mong muốn mà không tốn quá nhiều thời gian.
Như vậy, có thể thấy rằng việc giải quyết tranh chấp bằng trọng tài được coi là lựa chọn tối ưu nhất khi các bên muốn giải quyết vụ việc một cách nhanh chóng và có thể đạt được kết quả mà mình mong muốn.
Theo quy định tại Điều 3 Luật Trọng tài thương mại 2010, Trọng tài viên là người được các bên lựa chọn hoặc được Trung tâm trọng tài hoặc Tòa án chỉ định để giải quyết tranh chấp theo quy định của Luật Trọng tài thương mại 2010.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 20 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định về tiêu chuẩn Trọng tài viên, điều kiện để trở thành trọng tài viên bao gồm:
Như vậy, muốn trở thành trọng tài viên thì người đó phải đáp ứng các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 20 Luật Trọng tài thương mại 2010 và không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 20 Luật Trọng tài thương mại 2010
Theo quy định tại Điều 21 Luật Trọng tài thương mại 2010, trọng tài viên có các quyền và nghĩa vụ sau:
Theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 20 Luật Trọng tài thương mại 2010, trọng tài viên mặc dù đáp ứng được các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 20 Luật Trọng tài thương mại 2010 nhưng đang là Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, Chấp hành viên, công chức thuộc Toà án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Cơ quan điều tra, Cơ quan thi hành án thì không được làm trọng tài viên,
Do đó, không được kiêm nhiệm khi làm trọng tài viên.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 21 Luật Trọng tài thương mại 2010, trọng tài viên có quyền được từ chối tham gia giải quyết tranh chấp.
Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 42 Luật Trọng tài thương mại 2010, trọng tài viên phải từ chối giải quyết tranh chấp trong các trường hợp sau:
Căn cứ theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 42 Luật Trọng tài thương mại 2010, nếu thấy có căn cứ rõ ràng Trọng tài viên không vô tư, khách quan thì các bên có quyền yêu cầu thay đổi Trọng tài viên giải quyết tranh chấp tại Trung tâm trọng tài.
Theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 20 Luật Trọng tài thương mại 2010, trọng tài viên mặc dù đáp ứng được các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 20 Luật Trọng tài thương mại 2010 nhưng đang là kiểm sát viên làm việc tại Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện thì sẽ không được làm trọng tài viên.
Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 42 Luật Trọng tài thương mại 2010, Trọng tài viên phải từ chối giải quyết tranh chấp nếu trọng tài viên là người thân thích của một bên có liên quan trong vụ tranh chấp
Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 27 Nghị định 82/2020/NĐ-CP, trọng tài viên giải quyết tranh chấp cho người thân sẽ bị phạt từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
Trên đây là những thông tin cơ bản về trọng tài viên. Nếu cảm thấy những thông tin trên vẫn còn gây khó khăn vướng mắc cho bạn, hãy liên hệ với chúng tôi. NPLaw luôn cung cấp cho khách hàng những dịch vụ tốt nhất về pháp luật. NPLaw không chỉ tư vấn trong lĩnh vực trọng tài, dân sự, hình sự, đầu tư mà còn nhiều dịch vụ khác. NPLaw nỗ lực trở thành đôi cánh đồng hành cùng sự thành công của khách hàng. Sự tin tưởng hôm nay của khách hàng sẽ là nền tảng giúp NPLaw phát triển hơn trong tương lai.
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
Hotline: 0913 41 99 96
Email: legal@nplaw.vn