QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ XUẤT KHẨU GIỐNG THỦY SẢN

Xuất khẩu giống thủy sản là một hoạt động đem lại giá trị lợi nhuận cao nhưng cũng có nhiều điều kiện cũng như quy định ràng buộc, vì vậy, việc tìm hiểu liên quan đến xuất khẩu giống thủy sản là một nhu cầu dễ hiểu. Thông qua bài viết này, NPLaw sẽ đồng hành cùng Quý bạn đọc tìm hiểu các quy định pháp luật có liên quan đến xuất khẩu giống thủy sản.

I. Thực trạng xuất khẩu giống thủy sản

Theo thống kê năm 2022, kim ngạch xuất khẩu giống thủy sản nói chung đạt 2,44 tỷ USD, tăng 51% so với năm 2021. Trong đó, tôm giống 70% tổng kim ngạch xuất khẩu, tập trung vào giống tôm sú, thẻ chân trắng. Các giống cá chiếm 20% tổng kim ngạch xuất khẩu, chủ yếu là cá tra, basa, rô phi và 10% tổng kim ngạch xuất khẩu là các giống thủy sản khác, bao gồm các loại giống nhuyễn thể, lưỡng cư,….

Có thể thấy, hiện nay xuất khẩu giống thủy sản đang vô cùng phát triển và có tiềm năng phát triển lớn mạnh trong tương lai. 

II. Quy định pháp luật về xuất khẩu giống thủy sản

1. Hiểu như thế nào về xuất khẩu giống thủy sản

Xuất khẩu giống thủy sản là hoạt động đưa giống thủy sản, bao gồm bố mẹ, trứng, tinh, phôi, ấu trùng, mảnh cơ thể, bào tử và con giống, từ Việt Nam sang các quốc gia khác để bán, tìm kiếm lợi nhuận. Hoạt động này đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển ngành nuôi trồng thủy sản, góp phần tăng nguồn cung thực phẩm cho thị trường trong nước và xuất khẩu.

Xuất khẩu giống thủy sản góp phần thúc đẩy phát triển ngành nuôi trồng thủy sản trong nước và quốc tế, đồng thời giúp tăng thu nhập cho người dân, tạo việc làm và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cũng như góp phần quảng bá thương hiệu giống thủy sản Việt Nam ra thị trường quốc tế.

Xuất khẩu giống thủy sản là hoạt động tiềm năng, góp phần phát triển ngành nuôi trồng thủy sản và kinh tế nước nhà. Doanh nghiệp cần tuân thủ đúng quy định pháp luật để đảm bảo chất lượng giống thủy sản và hoạt động xuất khẩu diễn ra hiệu quả.

2. Điều kiện để xuất khẩu giống thủy sản

Theo quy định tại khoản 3 Điều 27 Luật Thủy sản 2017 về các trường hợp tổ chức, cá nhân được xuất khẩu giống thủy sản như sau:

“3. Tổ chức, cá nhân được xuất khẩu giống thủy sản trong các trường hợp sau đây:

a) Không có tên trong Danh mục loài thủy sản cấm xuất khẩu;

b) Đáp ứng điều kiện trong Danh mục loài thủy sản xuất khẩu có điều kiện;

c) Trường hợp vì mục đích nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế cần xuất khẩu giống thủy sản có tên trong Danh mục loài thủy sản cấm xuất khẩu hoặc Danh mục loài thủy sản xuất khẩu có điều kiện nhưng không đáp ứng đủ điều kiện phải được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp phép trên cơ sở chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ”.

Theo đó, pháp luật hiện hành đã quy định cụ thể điều kiện để xuất khẩu giống thủy sản nêu trên.

3. Cơ quan có thẩm quyền cho phép xuất khẩu giống thủy sản

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 27 Luật thủy sản 2017 như sau:

“2. Tổ chức, cá nhân được nhập khẩu giống thủy sản có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam; trường hợp nhập khẩu giống thủy sản không có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam để khảo nghiệm, nghiên cứu khoa học, trưng bày tại hội chợ, triển lãm phải được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp phép”.

Như vậy, cơ quan có thẩm quyền cấp phép xuất khẩu giống thủy sản là Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

III. Một số thắc mắc về xuất khẩu giống thủy sản

1. Cần phải đáp ứng những tiêu chuẩn nào khi xuất khẩu giống thủy sản

Khi xuất khẩu giống thủy sản cần đáp ứng các tiêu chuẩn theo quy định tại Điều 27 Luật Thủy sản 2017 như sau:

“1. Giống thủy sản nhập khẩu phải được kiểm tra chất lượng theo quy định của pháp luật.

2. Tổ chức, cá nhân được nhập khẩu giống thủy sản có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam; trường hợp nhập khẩu giống thủy sản không có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam để khảo nghiệm, nghiên cứu khoa học, trưng bày tại hội chợ, triển lãm phải được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp phép.

3. Tổ chức, cá nhân được xuất khẩu giống thủy sản trong các trường hợp sau đây:

a) Không có tên trong Danh mục loài thủy sản cấm xuất khẩu;

b) Đáp ứng điều kiện trong Danh mục loài thủy sản xuất khẩu có điều kiện;

c) Trường hợp vì mục đích nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế cần xuất khẩu giống thủy sản có tên trong Danh mục loài thủy sản cấm xuất khẩu hoặc Danh mục loài thủy sản xuất khẩu có điều kiện nhưng không đáp ứng đủ điều kiện phải được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cấp phép trên cơ sở chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ.

4. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét, quyết định kiểm tra hệ thống quản lý, sản xuất giống thủy sản tại nước xuất khẩu theo quy định của pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên trong trường hợp sau đây:

a) Đánh giá để thừa nhận lẫn nhau;

b) Phát hiện nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng, môi trường, an toàn sinh học đối với giống thủy sản nhập khẩu vào Việt Nam.

5. Chính phủ quy định chi tiết Điều này”.

2. Có bị xử phạt khi  xuất khẩu giống thủy sản không đáp ứng điều kiện theo quy định pháp luật không?

Căn cứ Điều 11 Nghị định số 38/2024/NĐ-CP quy định về vi phạm quy định về xuất khẩu giống thủy sản như sau:

“Điều 11. Vi phạm quy định về xuất khẩu, nhập khẩu giống thủy sản

1. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi xuất khẩu giống thủy sản có tên trong Danh mục loài thủy sản xuất khẩu có điều kiện nhưng không đáp ứng điều kiện, trừ trường hợp được cơ quan có thẩm quyền cấp phép.

2. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi nhập khẩu giống thủy sản không có tên trong Danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, trừ trường hợp được cơ quan có thẩm quyền cấp phép.

3. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc thả giống thủy sản còn sống trở lại môi trường sống của chúng hoặc buộc chuyển đổi mục đích sử dụng, trường hợp không đáp ứng yêu cầu chuyển đổi thì buộc tiêu hủy giống thủy sản đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này;

b) Buộc tái xuất giống thuỷ sản, trường hợp không thể tái xuất thì buộc tiêu hủy giống thủy sản đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 2 Điều này.”.

Như vậy, khi xuất khẩu giống thủy sản không đáp ứng điều kiện theo quy định pháp luật có thể bị xử lý vi phạm hành chính.

3. Xuất khẩu giống thủy sản có tên trong Danh mục loài thủy sản xuất khẩu có điều kiện nhưng không đáp ứng điều kiện thì bị xử phạt thế nào?

Căn cứ theo khoản 1 và khoản 3 Điều 11 Nghị định 38/2024/NĐ-CP quy định về vi phạm quy định về xuất khẩu giống thủy sản như sau:

“1. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi xuất khẩu giống thủy sản có tên trong Danh mục loài thủy sản xuất khẩu có điều kiện nhưng không đáp ứng điều kiện, trừ trường hợp được cơ quan có thẩm quyền cấp phép.

…

3. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc thả giống thủy sản còn sống trở lại môi trường sống của chúng hoặc buộc chuyển đổi mục đích sử dụng, trường hợp không đáp ứng yêu cầu chuyển đổi thì buộc tiêu hủy giống thủy sản đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 1 Điều này;

b) Buộc tái xuất giống thuỷ sản, trường hợp không thể tái xuất thì buộc tiêu hủy giống thủy sản đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 2 Điều này.”.

Theo khoản 2 Điều 5 Nghị định số 38/2024/NĐ-CP quy định về mức phạt tiền trong hoạt động thủy sản như sau:

“2. Mức phạt tiền quy định tại Chương II Nghị định này được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân, trường hợp tổ chức có hành vi vi phạm như của cá nhân thì mức phạt tiền bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân”.

Như vậy, hành vi xuất khẩu giống thủy sản có tên trong Danh mục loài thủy sản xuất khẩu có điều kiện nhưng không đáp ứng điều kiện sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng. Đồng thời, người vi phạm còn bị buộc thả giống thủy sản còn sống trở lại môi trường sống của chúng, trường hợp không đủ điều kiện để thả lại môi trường sống của chúng thì tiêu hủy.

4. Xuất khẩu giống  thuỷ sản nào bị cấm?

Theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 27 Luật Thủy sản 2017 về các trường hợp tổ chức, cá nhân được xuất khẩu giống thủy sản như sau:

“3. Tổ chức, cá nhân được xuất khẩu giống thủy sản trong các trường hợp sau đây:

a) Không có tên trong Danh mục loài thủy sản cấm xuất khẩu;

Theo đó, giống thủy sản bị cấm xuất khẩu cũng là loại thủy sản bị cấm xuất khẩu. Danh mục các loài thuỷ sản cấm xuất khẩu được ban hành kèm theo Nghị định số 26/2019/NĐ-CP hướng dẫn Luật Thủy sản bao gồm các giống thủy sản sau:

Như vậy, việc xuất khẩu giống thủy sản có tên trong Danh mục loài thủy sản cấm xuất khẩu thì bị cấm.

IV. Dịch vụ tư vấn pháp lý liên quan xuất khẩu giống thủy sản

Hiểu được nhu cầu tìm hiểu pháp lý liên quan xuất khẩu giống thủy sản của Quý Khách hàng, Hãng Luật NPLaw với bề dày kinh nghiệm trong đa dạng lĩnh vực sẽ hỗ trợ, tư vấn cho Quý Khách hàng các vấn đề liên quan xuất khẩu giống thủy sản. Quý độc giả có thể liên hệ ngay tới NPLaw để được các luật sư dày dặn kinh nghiệm của NPLaw tư vấn tận tình và nhanh chóng với thông tin liên hệ dưới đây:

CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ

Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343

Hotline: 0913 41 99 96

Email: legal@nplaw.vn