Tại Việt Nam, việc đăng hình ảnh lên mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Mạng xã hội như Facebook, Instagram, Zalo và TikTok đang rất phổ biến và được sử dụng rộng rãi để chia sẻ khoảnh khắc cá nhân, quảng bá sản phẩm kinh doanh, hoặc tạo dựng thương hiệu cá nhân. Vậy pháp luật quy định như thế nào về đăng hình ảnh lên mạng xã hội.
Đăng hình ảnh lên mạng xã hội là một hoạt động phổ biến trong thời đại số hiện nay. Mạng xã hội như Facebook, Zalo, TikTok... đã trở thành nơi chia sẻ hàng ngày của hàng triệu người dùng trên khắp thế giới. Cụ thể:
- Nhiều người dùng chia sẻ hình ảnh về cuộc sống hàng ngày của họ, từ những sự kiện quan trọng như cưới hỏi, du lịch cho đến những khoảnh khắc bình thường như ăn uống, gặp gỡ bạn bè.
- Một số cá nhân sử dụng hình ảnh để xây dựng và duy trì thương hiệu cá nhân của họ, thu hút người theo dõi và tương tác.
- Doanh nghiệp và các nhãn hàng tận dụng mạng xã hội để quảng bá sản phẩm và dịch vụ thông qua việc đăng tải hình ảnh có tính chất quảng cáo.
Đặc biệt: Sự phổ biến của các công cụ chỉnh sửa ảnh đã khiến cho việc chia sẻ ảnh đã qua chỉnh sửa trở nên rất phổ biến, điều này có thể gây ra áp lực về ngoại hình và chuẩn mực không thực tế.
Tóm lại, đăng hình ảnh lên mạng xã hội đang trở thành trào lưu phổ biến hiện nay.
.jpg)
Theo quy định tại khoản 1 Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015, mỗi cá nhân đều có quyền lợi hợp pháp liên quan đến việc sử dụng hình ảnh cá nhân của mình. Để sử dụng hình ảnh của một người, cần phải có sự chấp thuận từ người đó. Nếu hình ảnh được dùng cho các hoạt động mang tính chất thương mại, người sở hữu hình ảnh có quyền được nhận thù lao tương xứng, trừ khi có những thỏa thuận khác giữa các bên liên quan.
Theo quy định tại khoản 2 Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015, việc sử dụng hình ảnh trong trường hợp sau đây không cần có sự đồng ý của người có hình ảnh, cụ thể:
a) Việc sử dụng hình ảnh cá nhân mà không cần sự đồng ý được cho phép khi phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng hoặc lợi ích dân tộc. Trong bối cảnh này, lợi ích xã hội được đặt lên hàng đầu so với quyền riêng tư cá nhân. Tuy nhiên, việc này phải tuân theo các quy định khác của pháp luật để không xâm phạm các quyền và lợi ích khác.
b) Hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng, bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.
Do vậy, khi rơi vào các trường hợp trên, được phép đăng ảnh của người có hình ảnh lên mạng xã hội mà không cần xin phép người có hình ảnh.
.jpg)
Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, khi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân thì người có hành vi vi phạm có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng. Do vậy, nếu đăng hình ảnh người khác lên mạng xã hội để bôi nhọ danh dự, nhân phẩm thì có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
Khi một cá nhân đăng tải hình ảnh của người khác lên các nền tảng mạng xã hội, họ có thể phải chịu trách nhiệm bồi thường nếu việc làm này gây tổn hại đến danh tiếng, phẩm giá hoặc uy tín của người đó, theo quy định tại Điều 592 của Bộ luật Dân sự năm 2015. Các loại chi phí và thiệt hại cần được bồi thường bao gồm:
- Các khoản chi phí cần thiết để giảm nhẹ hoặc khôi phục lại thiệt hại đã xảy ra.
- Lợi nhuận bị mất hoặc giảm đi do sự cố.
- Các loại thiệt hại khác được quy định trong luật.
Bên cạnh việc bồi thường các khoản chi phí và thiệt hại trực tiếp, người có hành vi vi phạm còn có trách nhiệm bồi thường cho những tổn thất về mặt tinh thần mà người bị ảnh hưởng phải chịu. Số tiền bồi thường cho tổn thất về mặt tinh thần sẽ được hai bên thoả thuận. Trong trường hợp không đạt được sự thoả thuận, số tiền này không được vượt quá mức giới hạn là gấp mười lần lương cơ sở do Nhà nước công bố, áp dụng cho từng trường hợp cá nhân có danh dự, nhân phậm hoặc uy tín bị ảnh hưởng.
Do vậy, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường cho người bị đăng hình ảnh lên mạng xã hội.
Như đã trình bày, tại Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015 không có quy định ngoại lệ về việc phóng viên, báo chí khi đăng ảnh người khác không cần phải xin phép. Bên cạnh đó, tại khoản 1 Điều 12 Luật Báo chí 2016, cơ quan báo chí khi đăng ảnh của công dân phải phù hợp với quy định tại Điều 9 của Luật Báo chí, tức là không vi phạm các hành vi bị cấm theo Luật này. Do vậy, cần có sự đồng ý của người trong hình ảnh trước khi sử dụng hình ảnh của họ cho mục đích thương mại hoặc công bố rộng rãi, trừ khi hình ảnh được chụp trong các hoạt động công cộng hoặc liên quan đến lợi ích công cộng; Trong trường hợp hình ảnh được chụp tại nơi công cộng hoặc trong khuôn khổ sự kiện công khai mà không làm ảnh hưởng danh dự, nhân phẩm của người được ghi lại, việc sử dụng có thể không yêu cầu sự cho phép; Khi hình ảnh liên quan đến vấn đề lợi ích công cộng, như tin tức về các vấn đề xã hội hay an ninh quốc gia, việc sử dụng có thể được miễn trừ khỏi yêu cầu xin phép; Đối với các trường hợp nhạy cảm hoặc khi việc công bố có thể gây ra thiệt hại cho người trong hình ảnh (ví dụ: nạn nhân của tội phạm), phóng viên và tổ chức báo chí nên thận trọng và xem xét kỹ lưỡng việc xin phép để tránh vi phạm quyền riêng tư.
Theo quy định pháp luật hiện hành, khi chế tác hình ảnh của người khác rồi đăng lệ mạng xã hội nhằm mục đích gây ảnh hưởng đến nhân phẩm của người khác thì có thể bị xử lý như sau:
- Bồi thường thiệt hại: Người bị ảnh hưởng bởi hành vi vi phạm này có thể yêu cầu người có hành vi vi phạm bồi thường một khoản tiền theo Điều 592 Bộ luật Dân sự 2015.
- Xử lý hình sự: Nếu hành vi này được coi là phỉ báng, làm nhục người khác hoặc vi phạm các quyền cá nhân khác theo Điều 155 (Làm nhục người khác), người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự và phải chịu các hình phạt từ cảnh cáo, phạt tiền cho đến cải tạo không giam giữ hoặc thậm chí là án tù tuỳ thuộc vào tính chất và mức độ nghiêm trọng của hành vi.
- Xử phạt vi phạm hành chính: Theo điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, hành vi chế ảnh, đăng lên mạng sẽ thuộc hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, ảnh hưởng nhân phẩm của cá nhân khác, nên người có hành vi vi phạm có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.
Hành vi dùng hình ảnh của người khác khi chưa được sự đồng ý của người khác nhưng có che mặt là vẫn là hành vi vi phạm quyền cá nhân đối với hình ảnh và quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân theo quy định tại Điều 32, Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015, bởi pháp luật không có quy định trường hợp ngoại lệ khi có che mặt.
Trường hợp này, người bị xâm phạm có thể yêu cầu người vi phạm chấm dứt hành vi vi phạm, xin lỗi, cải chính công khai, yêu cầu bồi thường hoặc khởi kiện lên Tòa án theo quy định pháp luật để yêu cầu bồi thường.
Trên đây là những thông tin xoay quanh về đăng hình ảnh lên mạng xã hội. Để có thể được hỗ trợ cũng như tìm hiểu thông tin, quy định của pháp luật về đăng hình ảnh lên mạng xã hội. Quý khách có thể liên hệ NPLaw để được tư vấn bởi đội ngũ luật sư, chuyên viên pháp lý dày dặn kinh nghiệm.
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
Hotline: 0913 41 99 96
Email: legal@nplaw.vn
