Trong thời buổi hiện nay, việc cá nhân, tổ chức vay tiền để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh là rất phổ biến, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế hiện nay từ sau đại dịch Covid-19 nền kinh tế ảnh hưởng nặng nề. Có nhiều nguồn vốn để chúng ta vay mượn, từ bạn bè, người thân và có thể là ngân hàng. Các dịch vụ về tài chính, vay tín dụng đa dạng phong phú hơn. Thế chấp tài sản là một trong những biện pháp đảm bảo thực hiện nghĩa vụ của cá nhân hoặc tổ chức. Việc lập một hợp đồng thế chấp ô tô phòng ngừa rủi ro và nâng cao tính pháp lý bảo vệ quyền lợi các bên.
Theo khoản 2 Điều 292 Bộ Luật dân sự 2015, thì hoạt động thế chấp tài sản là một trong chín biện pháp đảm bảo thực hiện nghĩa vụ. Thế chấp tài sản là việc một bên dùng tài sản thuộc sở hữu của chính mình để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ và không giao tài sản cho bên kia. Tài sản thế chấp do bên thế chấp giữa hai bên có thể thỏa thuận cho bên thứ ba giữ.
Tài sản thế chấp có thể là vật, quyền tài sản, giấy tờ có giá, tài sản hiện có hoặc tài sản hình thành trong tương lai.
Theo như phân tích ở trên thì hợp đồng thế chấp ô tô có đối tượng thế chấp là chiếc ô tô. Để hợp đồng thế chấp tài sản phát sinh có hiệu lực pháp luật thì hợp đồng phải tuân thủ điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự quy định tại Điều 117 Bộ luật dân sự 2015.
Về nguyên tắc, hợp đồng thế chấp ô tô có thực hiện dưới nhiều hình thức, miễn là chứng minh có quan hệ hợp đồng. Tuy nhiên, để thuận lợi cho việc giải quyết tranh chấp sau này chúng ta vẫn nên lập hợp đồng thế chấp ô tô bằng văn bản.
Những nội dung chính cần có trong một hợp đồng thế chấp ô tô:
- Các bên trong hợp đồng có quyền thỏa thuận về nội dung trong hợp đồng.
+ Đối tượng của hợp đồng ( ô tô );
+ Số lượng, chất lượng;
+ Giá, phương thức thanh toán;
+ Thời hạn, địa điểm, phương thức thực hiện hợp đồng;
+ Quyền, nghĩa vụ của các bên;
+ Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng;
+ Phương thức giải quyết tranh chấp.
Hiệu lực của hợp đồng
- Hợp đồng được giao kết hợp pháp có hiệu lực từ thời điểm giao kết, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật liên quan có quy định khác.
- Từ thời điểm hợp đồng có hiệu lực, các bên phải thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với nhau theo cam kết.
Hợp đồng chỉ có thể bị sửa đổi hoặc hủy bỏ theo thỏa thuận của các bên hoặc theo quy định của pháp luật.
Có 07 trường hợp giao dịch dân sự bị vô hiệu như sau:
- Giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội. (Điều 123 Bộ luật Dân sự 2015)
- Giao dịch dân sự vô hiệu do giả tạo. (Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015)
- Giao dịch dân sự vô hiệu do người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự xác lập, thực hiện. (Điều 125 Bộ luật Dân sự 2015)
- Giao dịch dân sự vô hiệu do bị nhầm lẫn. (Điều 126 Bộ luật Dân sự 2015)
- Giao dịch dân sự vô hiệu do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép. (Điều 127 Bộ luật Dân sự 2015)
- Giao dịch dân sự vô hiệu do người xác lập không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình. (Điều 128 Bộ luật Dân sự 2015)
- Giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức. (Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015)
Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân được xem là tài sản chung của vợ chồng, trừ khi có thỏa thuận khác. Điều này bao gồm cả ô tô nếu nó được mua trong thời kỳ hôn nhân và không có thỏa thuận riêng nào khác.
Về vấn đề thế chấp tài sản chung, theo quy định tại Điều 35 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, việc định đoạt tài sản chung (bao gồm việc thế chấp tài sản) phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng. Điều này có nghĩa là khi giao kết hợp đồng thế chấp ô tô là tài sản chung của hai vợ chồng, hợp đồng này bắt buộc phải có chữ ký của cả hai bên, trừ khi có thỏa thuận khác giữa vợ chồng về việc một bên được quyền tự quyết định đối với tài sản chung.
Do đó, để hợp đồng thế chấp ô tô hợp pháp và có hiệu lực, cần phải có sự đồng ý và chữ ký của cả hai vợ chồng. Trong trường hợp một trong hai bên tự ý thực hiện giao dịch mà không có sự đồng ý của bên kia, hợp đồng có thể bị vô hiệu hoặc không có giá trị pháp lý.
Căn cứ Điều 129 Bộ luật dân sự 2015, Giao dịch dân sự đã được xác lập theo quy định phải bằng văn bản nhưng văn bản không đúng quy định của luật mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó.
Tuy hình thức của giấy tay không thực hiện công chứng, chứng thực những hoạt động giao dịch của các bên thực hiện được ít nhất ⅔ thì giao dịch này có hiệu lực pháp luật.
Theo Điều 453 Bộ luật Dân sự 2015, trong trường hợp mua trả chậm hoặc trả dần, các bên có thể thỏa thuận về việc bên mua sẽ thanh toán tiền mua trong một khoảng thời gian sau khi nhận tài sản, và bên bán sẽ bảo lưu quyền sở hữu tài sản cho đến khi bên mua trả đủ tiền, trừ khi có thỏa thuận khác. Hợp đồng mua trả chậm, trả dần phải được lập bằng văn bản, và bên mua có quyền sử dụng tài sản nhưng phải chịu rủi ro trong quá trình sử dụng.
Như vậy, khi mua xe trả góp, người mua chỉ có quyền sử dụng xe, trong khi quyền sở hữu vẫn thuộc về bên bán cho đến khi khoản tiền mua được thanh toán đầy đủ. Nên việc thế chấp ô tô đang trả góp không được.
Hợp đồng thế chấp ô tô là sự thỏa thuận giữa bên thế chấp (chủ sở hữu ô tô) và bên nhận thế chấp (thường là ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng) nhằm bảo đảm thực hiện nghĩa vụ tài chính của bên thế chấp. Theo đó, nếu đến thời hạn mà bên thế chấp không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ đã cam kết, ô tô được thế chấp sẽ bị xử lý để thực hiện nghĩa vụ.
Về nguyên tắc, việc xử lý ô tô thế chấp thường được thực hiện thông qua phương thức bán đấu giá. Tuy nhiên, nếu các bên có thỏa thuận trước về phương thức xử lý hoặc khi đến thời hạn thực hiện nghĩa vụ, các bên có thể tự thỏa thuận, tài sản sẽ được xử lý theo thỏa thuận đó. Khi ô tô được bán, bên nhận thế chấp được ưu tiên thanh toán từ số tiền bán ô tô sau khi trừ đi chi phí bảo quản và các chi phí liên quan khác.
Nếu ô tô được thế chấp để đảm bảo nhiều nghĩa vụ, khi một nghĩa vụ đến hạn mà cần xử lý tài sản, các nghĩa vụ khác dù chưa đến hạn cũng được coi là đến hạn. Quyền ưu tiên thanh toán của các bên nhận thế chấp được xác định theo thứ tự tương tự như trong việc cầm cố tài sản.
Thế chấp ô tô sẽ chấm dứt trong các trường hợp: nghĩa vụ được đảm bảo bằng ô tô đã chấm dứt, việc thế chấp được hủy bỏ hoặc thay thế bằng biện pháp bảo đảm khác, ô tô thế chấp đã được xử lý, hoặc theo thỏa thuận của các bên. Như vậy, bản chất của hợp đồng thế chấp ô tô là sự thỏa thuận giữa các bên, và việc chấm dứt thế chấp thường phụ thuộc vào các quy định trong hợp đồng cũng như các quy định pháp luật liên quan.
Trên đây là tất cả các thông tin chi tiết mà PLaw của chúng tôi cung cấp để hỗ trợ quý khách hàng về vấn đề hợp đồng thế chấp ô tô. Trường hợp Quý Khách hàng còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến vấn đề nêu trên hoặc các vấn đề pháp lý khác thì hãy liên hệ ngay cho NPLaw để được đội ngũ chúng tôi trực tiếp tư vấn và hướng dẫn giải quyết.
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
Hotline: 0913 41 99 96
Email: legal@nplaw.vn
