Tranh chấp đầu tư quốc tế là một phần không thể thiếu của hoạt động kinh doanh quốc tế. Khi các doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài, họ có thể gặp phải những rủi ro về chính trị, pháp lý, văn hóa hay môi trường. Để bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư, các hiệp định đầu tư quốc tế thường quy định các nguyên tắc và quy trình giải quyết tranh chấp giữa các bên liên quan. Tuy nhiên, mỗi tranh chấp đều có những đặc điểm riêng và cần được xem xét một cách cẩn thận. Việc hiểu rõ về các vấn đề liên quan đến tranh chấp đầu tư quốc tế sẽ giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định chính xác và hiệu quả.
Tranh chấp đầu tư quốc tế là những mâu thuẫn hay bất đồng về quyền và nghĩa vụ giữa các bên trong quan hệ đầu tư quốc tế.
Theo khoản 2, khoản 3 Điều 14 Luật Đầu tư 2020, cơ chế giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế gồm:
Tòa án Việt Nam;
Trọng tài trong nước;
Trọng tài nước ngoài;
Trọng tài quốc tế;
Trọng tài do các bên tranh chấp thỏa thuận thành lập.
Có ba loại tranh chấp đầu tư quốc tế phổ biến hiện nay:
Tranh chấp đầu tư quốc tế giữa nhà nước (chính phủ) – nhà nước (chính phủ): Đây là loại tranh chấp phát sinh giữa các quốc gia thành viên ký kết điều ước quốc tế có liên quan/quy định về đầu tư.
Tranh chấp giữa nhà đầu tư nước ngoài và Chính phủ nước tiếp nhận đầu tư: Tranh chấp này có thể phát sinh từ các hiệp định có liên quan tới đầu tư quốc tế, hiệp định bảo hộ đầu tư hoặc hợp đồng, thỏa thuận đầu tư. Tranh chấp này cũng có thể phát sinh trên cơ sở hợp đồng hay thỏa thuận được ký kết giữa nhà đầu tư nước ngoài và Chính phủ nước tiếp nhận đầu tư.
Tranh chấp giữa thương nhân và thương nhân trong thương mại quốc tế: Đây là khởi nguồn của tranh chấp đầu tư quốc tế.
Quy trình giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế trong thương mại quốc tế thường bao gồm các bước sau:
Thương lượng giữa các bên: Đây là bước đầu tiên và cơ bản nhất trong quá trình giải quyết tranh chấp. Các bên sẽ cố gắng giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán trực tiếp.
Hoà giải giữa các bên: Nếu thương lượng không thành công, các bên có thể chọn hòa giải. Trong hòa giải, một cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân được các bên thỏa thuận chọn sẽ làm trung gian để giúp các bên tìm ra giải pháp.
Giải quyết tại Trọng tài hoặc Tòa án: Nếu cả thương lượng và hoà giải đều không giải quyết được tranh chấp, các bên có thể chọn giải quyết tranh chấp tại Trọng tài hoặc Tòa án.
Tùy thuộc vào các điều khoản cụ thể trong hợp đồng đầu tư quốc tế mà xác định cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Trọng tài chỉ có thẩm quyền giải quyết nếu các bên có thỏa thuận.
Khi tham gia giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế, các nhà đầu tư cần lưu ý một số vấn đề sau:
Hiểu rõ quy trình tố tụng: Đầu tiên, bạn phải nộp đơn khởi kiện. Hiểu rõ quy trình này sẽ giúp nhà đầu tư chuẩn bị tốt hơn cho việc giải quyết tranh chấp.
Lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp: Có nhiều phương thức để giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế như: thông qua tòa án hoặc trọng tài trong nước của nước tiếp nhận đầu tư; bằng trọng tài quốc tế. Mỗi phương thức giải quyết tranh chấp này có những đặc điểm và các ưu, nhược điểm nhất định. Do đó, các nhà đầu tư trong những hoàn cảnh khác nhau khi tham gia vào giải quyết tranh chấp đầu tư quốc tế cần tìm ra phương thức giải quyết tranh chấp phù hợp với mình.
Xác định rõ quyền và nghĩa vụ: Trong quá trình hợp tác quốc tế, hệ thống các quy phạm điều chỉnh loại hình tranh chấp đầu tư quốc tế đã luôn được thay đổi theo hướng giới hạn hoặc mở rộng nghĩa vụ của nước tiếp nhận đầu tư tùy thuộc vào nhu cầu của các thành viên trong hiệp định. Nhà đầu tư cần xác định rõ quyền và nghĩa vụ của mình trong các hiệp định đầu tư.
Tìm hiểu về luật pháp của nước tiếp nhận đầu tư.
Tranh chấp đầu tư quốc tế thường liên quan đến các vấn đề phức tạp về pháp lý và kinh tế. Do đó, việc tìm kiếm sự tư vấn từ một luật sư hoặc một chuyên gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực này có thể rất hữu ích. Họ có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình, cũng như các quy trình và cơ chế giải quyết tranh chấp.
Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý cùng đội ngũ luật sư chuyên nghiệp, chúng tôi cam kết chất lượng tốt nhất với mức phí phù hợp. Xin vui lòng liên hệ với NPLaw theo thông tin liên hệ sau:
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
Hotline: 0913 41 99 96
Email: legal@nplaw.vn
