Tranh chấp lối đi chung là một trong những vấn đề pháp lý phổ biến tại nhiều khu vực, đặc biệt là trong các khu đô thị đông đúc và các khu vực có quy hoạch đất đai thiếu minh bạch. Sự thiếu hiểu biết về quyền và nghĩa vụ của mỗi bên liên quan đến sử dụng lối đi chung thường xuyên dẫn đến xung đột và tranh chấp nghiêm trọng. Bài viết sau đây sẽ đi sâu vào phân tích các quy định hiện hành liên quan đến lối đi chung, từ đó làm sáng tỏ các vấn đề pháp lý thường gặp và đề xuất các biện pháp giải quyết tranh chấp hiệu quả.
Vậy thực trạng liên quan đến Lối đi chung hiện nay như thế nào? Các quy định pháp luật liên quan đến Lối đi chung và những vướng mắc gì cần giải đáp liên quan đến Lối đi chung?
Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng, các tranh chấp liên quan đến lối đi chung ngày càng trở nên phổ biến. Nhiều vụ việc phức tạp đã xảy ra do sự mơ hồ trong quyền sử dụng lối đi chung, dẫn đến xung đột giữa các hộ gia đình và giữa người dân với các tổ chức.
Lối đi chung là một phần đất được dùng chung bởi nhiều người hoặc nhiều hộ để đi lại, và thường không thuộc sở hữu riêng của một cá nhân nào.
Căn cứ theo khoản 2 Điều 254 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về quyền về lối đi chung. Trong đó vị trí, các giới hạn về chiều dài, chiều rộng và chiều cao của lối đi chung sẽ được xác định thông qua thỏa thuận giữa các bên liên quan. Thỏa thuận này phải đảm bảo rằng việc sử dụng lối đi chung thuận tiện cho việc đi lại và không gây ra sự bất tiện cho bất kỳ bên nào. Trong trường hợp phát sinh tranh chấp liên quan đến lối đi chung, các bên có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp để giải quyết tranh chấp.
Căn cứ theo quy định tại Điều 254 Bộ luật dân sự 2015 thì Lối đi chung được mở ra từ đất sử dụng làm đường thuộc quyền quản lí của nhà nước. Do đó, lối đi chung thuộc quyền sở hữu của Nhà nước.
Căn cứ Nghị định số 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai tại Điều 16 quy định Gây cản trở hoặc thiệt hại cho việc sử dụng đất của người khác thì không ai có quyền cản trở hay ngăn chặn người khác sử dụng lối đi chung một cách hợp pháp.
Không được phép bán lối đi chung vì đây là tài sản sử dụng chung thuộc quyền sở hữu của Nhà nước, không thuộc quyền sở hữu của một cá nhân.
Khi thỏa thuận mở lối đi chung, các bên cần lập văn bản ghi rõ các thông tin sau:
Để đảm bảo thỏa thuận lối đi chung có giá trị pháp lý, văn bản thỏa thuận cần được các bên ký xác nhận đầy đủ. Hiện tại, pháp luật không yêu cầu thỏa thuận lối đi chung phải được công chứng. Tuy nhiên, việc công chứng thỏa thuận có thể được thực hiện theo nhu cầu của các bên liên quan.
Ngoài ra, để tăng cường giá trị pháp lý và đảm bảo tính khách quan, tránh những tranh chấp và rủi ro về sau, các bên nên tiến hành công chứng hoặc chứng thực thỏa thuận tại Văn phòng công chứng hoặc tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất liên quan.
Theo Điều 202 Luật Đất đai 2013 quy định về hòa giải tranh chấp đất đai thì nếu hộ dân xây hàng rào lấn lối đi chung của các hộ dân trong xóm thì các bên tự thương lượng hòa giải với nhau nếu không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải.
Dựa trên khoản 2 Điều 43 của Luật Đất đai năm 2013 thì các kế hoạch sử dụng đất quốc gia và địa phương cần phải thu thập ý kiến từ nhân dân. Kết hợp với Khoản 4 Điều 144 của Luật Đất đai 2013 quy định rằng Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch xây dựng đô thị để quyết định hạn mức đất ở giao cho các hộ gia đình, cá nhân khi tự xây dựng nhà ở trong trường hợp không đủ điều kiện giao đất theo dự án xây dựng, cũng như diện tích tối thiểu cần thiết để tách thửa đối với đất ở.
Vì vậy, để tách thửa một lối đi chung, các điều kiện sau cần được thỏa mãn:
Căn cứ theo khoản 1 điều 254 Bộ luật Dân sự 2015 thì Khi hàng xóm xây nhà bít lối đi chung ra đường công cộng, đây là một tình huống phức tạp và có thể gây ra tranh chấp.
Dưới đây là các bước bạn có thể thực hiện để giải quyết vấn đề này:
Trong trường hợp hàng xóm dựng rào, chặn lối đi chung, bạn có thể làm đơn khiếu nại gửi đến phường/xã để yêu cầu xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở, làm khó khăn trong việc sử dụng đất theo quy định pháp luật. Theo Điều 16 của Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực đất đai, hành vi đặt vật liệu xây dựng hoặc các vật khác trên thửa đất của người khác hoặc thửa đất của mình mà gây cản trở, thiệt hại cho việc sử dụng đất của người khác có thể bị xử phạt từ 1 triệu đồng đến 3 triệu đồng. Đối với các trường hợp đào bới, xây tường, làm hàng rào gây cản trở hoặc thiệt hại nghiêm trọng hơn, mức phạt có thể từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng.
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ là đơn vị có kinh nghiệm trong việc tư vấn, thực hiện thủ tục liên quan đến thực hiện lối đi chung:
Trên đây là thông tin giải đáp vướng mắc có liên quan đến lối đi chung NPLAW gửi đến Quý độc giả. Nếu Quý độc giả có bất kỳ vướng mắc nào liên quan cần giải đáp thêm, xin vui lòng liên hệ với NPLAW theo thông tin liên hệ sau:
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
Hotline: 0913 41 99 96
Email: legal@nplaw.vn
