Đăng ký kinh doanh hợp tác xã (HTX) là thủ tục pháp lý bắt buộc để HTX được công nhận và hoạt động hợp pháp. Việc đăng ký giúp xác định tư cách pháp nhân, đảm bảo quyền lợi của các thành viên và tuân thủ quy định của pháp luật. Thủ tục đăng ký bao gồm việc chuẩn bị hồ sơ, nộp tại cơ quan có thẩm quyền và nhận giấy chứng nhận đăng ký. Nếu cần tư vấn chi tiết về quy trình và các quy định liên quan, hãy liên hệ với chuyên gia pháp lý để được hỗ trợ.
Đăng ký kinh doanh hợp tác xã (HTX) là thủ tục pháp lý do cơ quan có thẩm quyền thực hiện nhằm cấp giấy chứng nhận đăng ký cho một HTX khi đáp ứng đủ điều kiện theo luật định. Việc đăng ký giúp HTX có tư cách pháp nhân, hoạt động hợp pháp trong các lĩnh vực kinh doanh đã đăng ký, đồng thời đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của các thành viên theo quy định của pháp luật.
Căn cứ Điều 34 Nghị định 92/2024/NĐ-CP và Điều 41, Điều 42 Luật Hợp tác xã năm 2023, việc đăng ký thành lập hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã được thực hiện theo quy trình như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Người được ủy quyền đăng ký thành lập hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã chuẩn bị đầy đủ hồ sơ. Cụ thể như sau:
(i) Hồ sơ đăng ký thành lập bao gồm:
- Giấy đề nghị đăng ký thành lập.
- Điều lệ.
- Nghị quyết hội nghị thành lập.
- Danh sách thành viên chính thức, thành viên liên kết góp vốn.
- Danh sách, số định danh cá nhân của người đại diện theo pháp luật là người Việt Nam; danh sách, bản sao giấy tờ pháp lý của người đại diện theo pháp luật là người nước ngoài.
- Bản sao giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 30 Luật Hợp tác xã 2023.
- Bản sao giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với dự án thành lập hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong trường hợp hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã được tham gia thành lập bởi cá nhân là nhà đầu tư nước ngoài hoặc tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài theo quy định của pháp luật về đầu tư.
(ii) Người được ủy quyền đăng ký thành lập hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã phải kê khai đầy đủ, trung thực và chính xác các nội dung quy định tại khoản (i) Mục này và chịu trách nhiệm trước pháp luật về các nội dung đã kê khai.
(iii) Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh có trách nhiệm xem xét tính hợp lệ của hồ sơ đăng ký và cấp giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã; trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ, cơ quan đăng ký kinh doanh phải thông báo bằng văn bản nội dung cần sửa đổi, bổ sung cho người được ủy quyền đăng ký thành lập hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; trường hợp từ chối thì phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Bước 2: Nộp hồ sơ
Người được ủy quyền đăng ký thành lập hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã nộp hồ sơ đăng ký theo quy định như sau:
(i) Cơ quan tiếp nhận hồ sơ: Cơ quan đăng ký kinh doanh nơi hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã đặt trụ sở chính.
(ii) Phương thức nộp hồ sơ:
Hồ sơ đăng ký được gửi đến cơ quan đăng ký kinh doanh theo một trong các phương thức sau đây:
- Bằng bản giấy nộp trực tiếp tại cơ quan đăng ký kinh doanh;
- Bằng bản giấy qua dịch vụ bưu chính;
- Qua hệ thống thông tin điện tử của cơ quan đăng ký kinh doanh.
Bước 3: Giải quyết và nhận kết quả
Thời gian trả kết quả: Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan đăng ký kinh doanh nhận được hồ sơ.
Trong đó:
Lệ phí đăng ký kinh doanh hợp tác xã (HTX) được quy định cụ thể tại Thông tư số 85/2019/TT-BTC của Bộ Tài chính, trong đó giao cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định mức thu lệ phí trên địa bàn mình quản lý. Do đó, mức lệ phí có thể khác nhau giữa các địa phương. Ví dụ, tại một số địa phương, lệ phí đăng ký thành lập HTX được quy định là 100.000 đồng/lần cấp.
Người nộp hồ sơ đăng ký cần nộp lệ phí tại thời điểm nộp hồ sơ. Việc nộp lệ phí có thể thực hiện trực tiếp tại bộ phận tiếp nhận hồ sơ cấp huyện, chuyển khoản vào tài khoản của cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện, hoặc thanh toán trực tuyến thông qua Cổng dịch vụ công quốc gia.
Lưu ý, lệ phí đăng ký kinh doanh không được hoàn trả trong trường hợp HTX không được cấp giấy chứng nhận đăng ký. Ngoài ra, Nhà nước có chính sách ưu đãi về lệ phí đăng ký cho HTX theo quy định pháp luật về phí và lệ phí.
Để biết chính xác mức lệ phí áp dụng tại địa phương, bạn nên liên hệ trực tiếp với Phòng Tài chính - Kế hoạch thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi HTX dự kiến đặt trụ sở.
Cơ quan có thẩm quyền đăng ký kinh doanh hợp tác xã được quy định tại khoản 1 Điều 5 Nghị định 92/2024/NĐ-CP như sau:
Cơ quan đăng ký kinh doanh tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã
1. Cơ quan đăng ký kinh doanh tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã là Phòng Tài chính - Kế hoạch thuộc Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là Ủy ban nhân dân cấp huyện).
2. Đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương áp dụng thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù theo nghị quyết của Quốc hội thì cơ quan đăng ký kinh doanh tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thực hiện theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền theo quy định pháp luật.
3. Cơ quan đăng ký kinh doanh quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này gọi chung là cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện.
4. Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện có tài khoản và con dấu riêng.
Theo đó, cơ quan đăng ký kinh doanh hợp tác xã là Phòng Tài chính - Kế hoạch thuộc Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là Ủy ban nhân dân cấp huyện).
Lưu ý:
- Đối với các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương áp dụng thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù theo nghị quyết của Quốc hội thì cơ quan đăng ký kinh doanh tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thực hiện theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền theo quy định pháp luật.
- Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện có tài khoản và con dấu riêng.
Theo quy định tại Điều 44 Luật Hợp tác xã 2023, một trong những điều kiện để hợp tác xã (HTX) được cấp Giấy chứng nhận đăng ký là ngành, nghề đăng ký kinh doanh không bị cấm đầu tư kinh doanh. Mặc dù Luật Hợp tác xã không liệt kê cụ thể các ngành, nghề bị cấm, nhưng việc xác định các ngành, nghề này được thực hiện dựa trên các quy định pháp luật khác có liên quan.
Cụ thể, Điều 6 Luật Đầu tư 2020 quy định danh mục các ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh, bao gồm:
- Kinh doanh các chất ma túy theo quy định tại Phụ lục 1 của Luật.
- Kinh doanh các loại hóa chất, khoáng vật quy định tại Phụ lục 2 của Luật.
- Kinh doanh mẫu vật các loài thực vật, động vật hoang dã theo quy định tại Phụ lục 1 của Công ước CITES và các loài có nguồn gốc từ tự nhiên thuộc danh mục nguy cấp, quý, hiếm.
- Kinh doanh mại dâm.
- Mua, bán người, mô, bộ phận cơ thể người.
- Hoạt động kinh doanh liên quan đến sinh sản vô tính trên người.
- Kinh doanh pháo nổ.
- Kinh doanh dịch vụ đòi nợ.
Do đó, khi đăng ký kinh doanh, HTX cần đảm bảo ngành, nghề dự kiến hoạt động không thuộc danh mục các ngành, nghề bị cấm đầu tư kinh doanh theo quy định pháp luật hiện hành.
Căn cứ theo quy định tại Điều 97 Luật Hợp tác xã 2023 về các trường hợp giải thể hợp tác xã như sau:
Các trường hợp giải thể hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã
1. Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thực hiện thủ tục giải thể theo một trong hai trường hợp sau đây:
a) Giải thể tự nguyện theo nghị quyết Đại hội thành viên;
b) Giải thể bắt buộc theo quyết định của Toà án hoặc khi bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, trừ trường hợp luật khác có quy định khác.
2. Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã chỉ được giải thể khi bảo đảm thanh toán hết các khoản nợ, nghĩa vụ tài sản khác và không trong quá trình giải quyết tranh chấp tại Tòa án hoặc Trọng tài. Người đại diện theo pháp luật, Chủ tịch Hội đồng quản trị, thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc (Tổng giám đốc) và người giữ chức danh có liên quan trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã cùng liên đới chịu trách nhiệm về các khoản nợ của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; phải chịu trách nhiệm cá nhân về thiệt hại do việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định về giải thể tại Luật này.
Như vậy, khi bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, hợp tác xã sẽ phải chấm dứt hoạt động, trừ trường hợp có quy định khác trong luật. Việc chấm dứt hoạt động có thể được thực hiện tự nguyện theo nghị quyết Đại hội thành viên hoặc bắt buộc theo quyết định của Tòa án hoặc khi bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã.
Trên đây là những thông tin quan trọng liên quan đến đăng ký kinh doanh hợp tác xã. Nếu quý khách cần tư vấn chuyên sâu hoặc muốn tìm hiểu thêm về các quy định pháp luật liên quan, vui lòng liên hệ NPLaw. Đội ngũ luật sư và chuyên viên pháp lý giàu kinh nghiệm của chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ, đảm bảo mang đến giải pháp phù hợp và hiệu quả nhất cho quý khách.
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
Hotline: 0913 41 99 96
Email: legal@nplaw.vn
.jpg)
