QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ PHÁN QUYẾT TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI

Theo nguyên tắc chung, phán quyết do trọng tài nước nào tuyên chỉ có hiệu lực trong phạm vi lãnh thổ nước ấy. Nhưng có trường hợp, phán quyết trọng tài sẽ được công nhận về hiệu lực pháp lý và cho phép thi hành ở nước ngoài. Vậy phán quyết trọng tài là gì? Quy định của pháp luật về phán quyết trọng tài thương mại? Hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để cùng hiểu thêm về phán quyết trọng tài thương mại! 

Hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây để cùng hiểu thêm về phán quyết trọng tài thương mại! 

I. Tìm hiểu về phán quyết trọng tài thương mại hiện nay

1. Phán quyết trọng tài là gì? 

Theo quy định tại khoản 10 Điều 3 Luật Trọng tài thương mại 2010, phán quyết trọng tài là quyết định của Hội đồng trọng tài giải quyết toàn bộ nội dung vụ tranh chấp và chấm dứt tố tụng trọng tài. 

Phán quyết trọng tài là chung thẩm không thể bị kháng cáo, kháng nghị theo bất cứ thủ tục nào. Phán quyết của trọng tài sẽ được thi hành nếu phán quyết đó là hợp pháp (khi không có đơn yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, hoặc hội đồng xét xử đã bác đơn yêu cầu hủy phán quyết trọng tài). 

2. Nguyên tắc để ra phán quyết trọng tài

Theo Điều 60 Luật Trọng tài thương mại 2010, nguyên tắc ra phán quyết được quy định như sau:

  • Hội đồng trọng tài ra phán quyết trọng tài bằng cách biểu quyết theo nguyên tắc đa số.
  • Trường hợp biểu quyết không đạt được đa số thì phán quyết trọng tài được lập theo ý kiến của Chủ tịch Hội đồng trọng tài. 

II. Trình tự, thủ tục công nhận phán quyết trọng tài thương mại

Bước 1: Người có quyền nộp đơn yêu cầu

Người được thi hành hoặc người đại diện hợp pháp của họ có quyền yêu cầu Tòa án Việt Nam công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài, gồm:

  • Cá nhân phải thi hành cư trú, làm việc tại Việt Nam;
  • Cơ quan, tổ chức phải thi hành có trụ sở chính tại Việt Nam;
  • Tài sản liên quan đến việc thi hành phán quyết của Trọng tài nước ngoài có tại Việt Nam vào thời điểm yêu cầu. 

Bước 2: Nhận và thụ lý đơn của Tòa án 

Đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài có thể được gửi tới Tòa án theo hai cách: 

  • Gửi cho Bộ Tư pháp khi điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định và Bộ Tư pháp chuyển hồ sơ cho Tòa án có thẩm quyền sau khi kiểm tra sơ bộ đơn yêu cầu (khoản 1 Điều 451 và Điều 454 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015). 
  • Trong trường hợp không có điều ước quốc tế hoặc điều ước quốc tế không quy định, thì đơn yêu cầu có thể được nộp trực tiếp tới Tòa án có thẩm quyền của Việt Nam (khoản 1 Điều 451 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015). 

Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ do Bộ Tư pháp chuyển đến hoặc nhận được đơn và giấy tờ, tài liệu kèm theo do người có đơn yêu cầu gửi đến, Tòa án có thẩm quyền xem xét, thụ lý và thông báo bằng văn bản cho người được thi hành, người phải thi hành hoặc người đại diện hợp pháp của họ tại Việt Nam, Viện kiểm sát cùng cấp và Bộ Tư pháp. 

Trường hợp Tòa án từ chối thụ lý thì Tòa án phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do trả lại đơn.

Bước 3:  Xem xét đơn yêu cầu

Trong thời hạn 02 tháng kể từ ngày thụ lý, tùy từng trường hợp mà Tòa án ra một trong các quyết định sau đây:

  • Tạm đình chỉ việc xét đơn yêu cầu;
  • Đình chỉ việc xét đơn yêu cầu;
  • Mở phiên họp xét đơn yêu cầu.

Sau khi xem xét đơn yêu cầu, giấy tờ, tài liệu kèm theo, nghe ý kiến của người được triệu tập, của Kiểm sát viên, Hội đồng sẽ thảo luận và quyết định theo đa số.

Hội đồng có quyền ra quyết định công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài hoặc quyết định không công nhận phán quyết của Trọng tài nước ngoài.

III. Giải đáp một số câu hỏi liên quan đến phán quyết trọng tài thương mại

1. Trường hợp nào được hủy phán quyết trọng tài?

Phán quyết của trọng tài là chung thẩm. Mặc dù vậy, phán quyết của trọng tài vẫn có thể bị hủy khi có đơn yêu cầu của một trong các bên đương sự. 

Trường hợp nào được hủy phán quyết trọng tài?

Căn cứ vào Điều 68 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định về việc huỷ phán quyết trọng tài.

Phán quyết trọng tài bị hủy nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

  • Không có thoả thuận trọng tài hoặc thỏa thuận trọng tài bị vô hiệu;
  • Thành phần Hội đồng trọng tài, thủ tục tố tụng trọng tài không phù hợp với thỏa thuận của các bên hoặc trái với các quy định của pháp luật;
  • Vụ án tranh chấp không thuộc thẩm quyền của Hội đồng trọng tài.

Trường hợp phán quyết trọng tài có nội dung không thuộc thẩm quyền của Hội đồng trọng tài thì nội dung đó bị huỷ;

  • Chứng cứ do các bên cung cấp mà Hội đồng trọng tài căn cứ vào đó để ra phán quyết là giả mạo; 

Trọng tài viên nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác của một bên tranh chấp làm ảnh hưởng đến tính khách quan, công bằng của phán quyết trọng tài;

  • Phán quyết trọng tài trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam.

Như vậy, phán quyết của trọng tài thương mại thuộc một trong các trường hợp trên thì có thể bị hủy theo quy định.

2. Phán quyết của trọng tài thương mại được thi hành như thế nào?

Theo quy định tại Điều 67 Luật Trọng tài thương mại 2010 thì Phán quyết trọng tài thương mại được thi hành theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự. 

Nhà nước khuyến khích các bên tự nguyện thi hành phán quyết trọng tài (Điều 65 Luật Trọng tài thương mại 2010). Tuy nhiên, theo Điều 66 Luật Trọng tài thương mại 2010 thì khi hết thời hạn thi hành phán quyết trọng tài mà bên phải thi hành không tự nguyện thi hành và cũng không yêu cầu huỷ phán quyết trọng tài, bên được thi hành phán quyết trọng tài có quyền làm đơn yêu cầu Cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền thi hành phán quyết trọng tài; đối với phán quyết của Trọng tài vụ việc, bên được thi hành có quyền làm đơn yêu cầu Cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền thi hành phán quyết trọng tài sau khi phán quyết được đăng ký theo quy định.

Như vậy, một phán quyết của trọng tài thương mại sẽ được được thi hành theo quy định của pháp luật về thi hành án dân sự. Nhà nước khuyến khích các bên tự nguyện thi hành phán quyết trọng tài trong thời hạn quy định, nếu không tự nguyện thì Nhà nước sẽ cưỡng chế thi hành.

3. Phán quyết Trọng tài thương mại nào được xem xét công nhận và cho thi hành tại Việt Nam?

Theo quy định tại Điều 424 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định những phán quyết của Trọng tài thương mại nước ngoài sau đây được xem xét công nhận và cho thi hành tại Việt Nam, cụ thể:

  • Phán quyết của Trọng tài nước ngoài mà nước đó và Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cùng là thành viên của điều ước quốc tế về công nhận và cho thi hành phán quyết của Trọng tài nước ngoài;
  • Phán quyết của Trọng tài nước ngoài mà nước đó và Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam không cùng là thành viên của điều ước quốc tế thì dựa trên cơ sở nguyên tắc có đi có lại. 

Nguyên tắc có đi có lại là nguyên tắc cơ bản của quan hệ quốc tế, theo đó một quốc gia sẽ dành chế độ pháp lý nhất định, có thể là chế độ đãi ngộ quốc gia hoặc chế độ đãi ngộ tối huệ quốc hay một số quyền lợi nào đó cho thể nhân và pháp nhân một nước ngoài giống như chế độ pháp lý, những quyền lợi hoặc ưu đãi mà các thể nhân và pháp nhân của nước này cũng được hưởng ở nước ngoài đó.

Phán quyết của Trọng tài nước ngoài

Ngoài ra, Phán quyết của Trọng tài nước ngoài được xem xét công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phải đáp ứng:

  • Phán quyết đó phải là phán quyết cuối cùng của Hội đồng trọng tài.
  • Phán quyết phải giải quyết toàn bộ nội dung vụ tranh chấp.
  • Các thủ tục tố tụng (liên quan đến luật hình thức) phải được đảm bảo.
  • Phán quyết của trọng tài nước ngoài đó phải có hiệu lực pháp luật trên lãnh thổ nước tuyên bản án.

Như vậy, để phán quyết trọng tài nước ngoài được xem xét công nhận và cho thi hành ở Việt Nam, phán quyết đó phải thỏa mãn được các điều kiện nêu trên.

4. Ai có quyền yêu cầu hủy phán quyết trọng tài?

Theo Điều 69 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định về quyền yêu cầu huỷ phán quyết trọng tài được quy định như sau:

Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được phán quyết trọng tài, nếu một bên có đủ căn cứ để chứng minh được rằng Hội đồng trọng tài đã ra phán quyết thuộc một trong những trường hợp phán quyết trọng tài bị hủy (quy định tại khoản 2 Điều 68 của Luật này), thì có quyền làm đơn gửi Toà án có thẩm quyền yêu cầu huỷ phán quyết trọng tài. Đơn yêu cầu hủy phán quyết trọng tài phải kèm theo các tài liệu, chứng cứ chứng minh cho yêu cầu hủy phán quyết trọng tài là có căn cứ và hợp pháp.

Tại khoản 2 Điều 68 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định về các trường hợp phán quyết trọng tài bị hủy:

  • Không có thoả thuận trọng tài hoặc thỏa thuận trọng tài vô hiệu;
  • Thành phần Hội đồng trọng tài, thủ tục tố tụng trọng tài không phù hợp với thỏa thuận của các bên hoặc trái với các quy định của Luật;
  • Vụ tranh chấp không thuộc thẩm quyền của Hội đồng trọng tài; trường hợp phán quyết trọng tài có nội dung không thuộc thẩm quyền của Hội đồng trọng tài thì nội dung đó bị huỷ;
  • Chứng cứ do các bên cung cấp mà Hội đồng trọng tài căn cứ vào đó để ra phán quyết là giả mạo; Trọng tài viên nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác của một bên tranh chấp làm ảnh hưởng đến tính khách quan, công bằng của phán quyết trọng tài;
  • Phán quyết trọng tài trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam.

- Trường hợp gửi đơn quá hạn vì sự kiện bất khả kháng thì thời gian có sự kiện bất khả kháng không được tính vào thời hạn yêu cầu hủy phán quyết trọng tài. 

Như vậy, một trong các bên tranh chấp có đủ căn cứ để chứng minh được rằng Hội đồng trọng tài đã ra phán quyết thuộc một trong những trường hợp phán quyết trọng tài bị hủy nêu trên thì có quyền gửi đơn đến Tòa án để yêu cầu hủy phán quyết của Hội đồng trọng tài.

5. Phán quyết Trọng tài có thể bị Tòa án tuyên hủy hay không?

Phán quyết Trọng tài có thể bị Tòa án tuyên hủy hay không?

- Căn cứ vào Điều 68 Luật Trọng tài thương mại 2010 quy định về việc huỷ phán quyết trọng tài thì khi có đơn yêu cầu của một bên Tòa án sẽ xem xét việc hủy phán quyết trọng tài.

Phán quyết trọng tài bị hủy nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

  • Không có thoả thuận trọng tài hoặc thỏa thuận trọng tài bị vô hiệu;
  • Thành phần Hội đồng trọng tài, thủ tục tố tụng trọng tài không phù hợp với thỏa thuận của các bên hoặc trái với các quy định của pháp luật;
  • Vụ án tranh chấp không thuộc thẩm quyền của Hội đồng trọng tài. Trường hợp phán quyết trọng tài có nội dung không thuộc thẩm quyền của Hội đồng trọng tài thì nội dung đó bị huỷ;
  • Chứng cứ do các bên cung cấp mà Hội đồng trọng tài căn cứ vào đó để ra phán quyết là giả mạo; 

Trọng tài viên nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác của một bên tranh chấp làm ảnh hưởng đến tính khách quan, công bằng của phán quyết trọng tài;

  • Phán quyết trọng tài trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam.

Khi Tòa án xem xét đơn yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, bên yêu cầu hủy phán quyết trọng tài thuộc phán quyết trọng tài bị hủy có nghĩa vụ chứng minh Hội đồng trọng tài đã ra phán quyết thuộc một trong các trường hợp đó; Đối với yêu cầu hủy phán quyết trọng tài do phán quyết trọng tài trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam thì Tòa án có trách nhiệm chủ động xác minh thu thập chứng cứ để quyết định hủy hay không hủy phán quyết trọng tài.

Như vậy, căn cứ vào quy định trên, phán quyết Trọng tài có thể bị Tòa án tuyên hủy nếu phán quyết đó có đủ căn cứ hủy phán quyết trọng tài theo quy định pháp luật.

IV. Vấn đề liên quan đến phán quyết trọng tài thương mại có cần luật sư tư vấn không? Liên hệ như thế nào?

Việc liên quan đến công nhận và cho thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài là một vấn đề tương đối phức tạp. Nếu bạn đang gặp vấn đề liên quan đến phán quyết trọng tài thương mại, hãy liên hệ ngay với NPLaw để được tư vấn và giải quyết nhanh chóng.

Công ty Luật TNHH Ngọc Phú (Hãng Luật NPLaw) là một trong những Công ty Luật cung cấp dịch vụ pháp lý uy tín liên quan đến phán quyết của trọng tài thương mại. Khi sử dụng dịch vụ của chúng tôi, Quý Khách sẽ được hỗ trợ tận tình bởi các chuyên viên và Luật sư có trình độ chuyên môn cao và kinh nghiệm dày dặn. Quý Khách có thể cân nhắc lựa chọn Luật sư của NPLaw bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp hoặc trở thành người đại diện theo ủy quyền khi tham gia tố tụng. NPLaw rất hân hạnh trở thành đơn vị đồng hành, cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý cho Quý Khách hàng. 

Trên đây là nội dung về tư vấn pháp lý về phán quyết trọng tài thương mại. Quý Khách hàng khi có bất cứ thắc mắc hay vấn đề khác liên quan đến pháp lý, vui lòng liên hệ thông tin dưới đây: 

Công ty Luật TNHH Ngọc Phú – Hãng luật NPLaw

Hotline: 0913449968

Email: legal@nplaw.vn


CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ

Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343

Hotline: 0913 41 99 96

Email: legal@nplaw.vn

Tài liệu tham khảo:

Bài viết liên quan