Quy định pháp luật về phát triển hạ tầng dự án

Phát triển hạ tầng là một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công và bền vững của bất kỳ dự án nào, đặc biệt là trong bối cảnh đô thị hóa và phát triển kinh tế hiện nay. Việc xây dựng, cải tạo và nâng cấp hạ tầng không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi, hiệu quả và phù hợp với các chiến lược phát triển dài hạn, việc phát triển hạ tầng dự án cần phải tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật hiện hành. 

Vậy những quy định pháp luật nào điều chỉnh quá trình phát triển hạ tầng trong các dự án? Nội dung bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các quy định pháp lý liên quan và các yêu cầu  trong quá trình triển khai các dự án hạ tầng.

I. Nhu cầu phát triển hạ tầng dự án hiện nay

Phát triển hạ tầng dự án là một quá trình phức tạp và đụng phải nhiều thách thức, đặc biệt trong bối cảnh đô thị hóa mạnh mẽ và sự thay đổi nhanh chóng của nền kinh tế. Dưới đây là một số khó khăn và thách thức thường gặp trong quá trình phát triển hạ tầng dự án:

• Vấn đề về nguồn vốn đầu tư: Các dự án hạ tầng yêu cầu đầu tư lớn và dài hạn, trong khi nguồn lực tài chính từ các chủ đầu tư và ngân sách nhà nước đôi khi không đủ để đáp ứng nhu cầu. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt vốn hoặc phải tìm kiếm các nguồn vốn vay, ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng dự án.
• Khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng: Giải phóng mặt bằng luôn là một thách thức lớn trong quá trình phát triển hạ tầng dự án, đặc biệt là các dự án liên quan đến phát triển đô thị.
• Vấn đề về pháp lý và thủ tục hành chính: Thủ tục cấp phép xây dựng, xin giấy tờ đất đai, và các yêu cầu khác có thể kéo dài, gây trì hoãn tiến độ dự án. Các quy định về bảo vệ môi trường và an toàn lao động cũng tạo ra các rào cản trong việc triển khai dự án.
• Khả năng kết nối và đồng bộ hạ tầng: Việc thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, các nhà đầu tư và các bên liên quan có thể dẫn đến sự chồng chéo, lãng phí và không hiệu quả trong việc triển khai các hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.

II. Quy định pháp luật về phát triển hạ tầng dự án

1. Phát triển hạ tầng dự án là gì?

Hiện nay, pháp luật không có quy định khái niệm phát triển hạ tầng dự án là gì. Tuy nhiên, có thể hiểu: Phát triển hạ tầng dự án là quá trình thiết kế, xây dựng và cải tạo các công trình, cơ sở vật chất cần thiết để phục vụ cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt và phát triển đô thị, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững cho dự án. Hạ tầng dự án bao gồm các yếu tố về cơ sở hạ tầng kỹ thuật (giao thông, điện, nước, viễn thông, xử lý chất thải...) và cơ sở hạ tầng xã hội (trường học, bệnh viện, khu vui chơi, nhà ở, v.v.).

Phạm vi của phát triển hạ tầng dự án: Phạm vi của phát triển hạ tầng dự án có thể chia thành các nhóm chính sau:

Hạ tầng kỹ thuật:

• Giao thông: Xây dựng, cải tạo các tuyến đường, cầu, hầm, các hệ thống giao thông công cộng, cảng, sân bay...
• Cấp nước và thoát nước: Thiết lập hệ thống cấp nước sạch cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời xây dựng hệ thống thoát nước, xử lý nước thải.
• Điện và năng lượng: Phát triển hệ thống cung cấp điện, năng lượng tái tạo, điện mặt trời, gió, v.v., đảm bảo đủ nguồn cung cho các nhu cầu sinh hoạt và sản xuất.
• Viễn thông: Xây dựng mạng lưới viễn thông, internet, các hệ thống truyền thông hiện đại phục vụ cho hoạt động của các tổ chức, cá nhân.

Hạ tầng xã hội:

• Nhà ở: Xây dựng các khu dân cư, nhà ở, chung cư, đảm bảo các tiêu chuẩn về an toàn và chất lượng sống.
• Giáo dục và y tế: Phát triển các trường học, cơ sở giáo dục, bệnh viện, phòng khám, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
• Văn hóa và giải trí: Tạo ra các khu vui chơi, công viên, khu thể thao, thư viện, trung tâm văn hóa phục vụ nhu cầu giải trí và nâng cao đời sống tinh thần cho cư dân.

Hạ tầng bảo vệ môi trường:

• Xử lý chất thải: Thiết lập các hệ thống xử lý chất thải rắn, chất thải lỏng, và khí thải để đảm bảo an toàn môi trường và sức khỏe cộng đồng.
• Cảnh quan và cây xanh: Phát triển các khu vực cây xanh, công viên, vườn hoa để tạo không gian sống trong lành, giảm ô nhiễm không khí và tạo điểm nhấn về cảnh quan.

Hạ tầng công nghệ thông tin (IT):

• Công nghệ số và smart city: Đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin để xây dựng thành phố thông minh (smart city), ứng dụng công nghệ để cải thiện quản lý đô thị, giao thông, an ninh và các dịch vụ công cộng.

2. Phát triển hạ tầng dự án có cần thông báo với cơ quan chức năng có thẩm quyền không?

Việc phát triển hạ tầng dự án cần phải thông báo và tuân thủ các quy định của cơ quan chức năng có thẩm quyền. Cụ thể:

• Xin chấp thuận chủ trương đầu tư nếu thuộc trường hợp theo Điều 29, 30, 31 Luật Đầu tư
• Xin giấy phép xây dựng với các cơ quan chức năng trước khi bắt đầu thi công xây dựng công trình theo Khoản 1 Điều 89 Luật Xây dựng 2014 được sửa đổi bởi Khoản 30 Điều 1 Luật Xây dựng sửa đổi 2020.

3. Điều kiện tài chính và năng lực nhà đầu tư khi phát triển hạ tầng dự án

Theo điểm c Khoản 1 Điều 33 Luật Đầu tư 2020, việc chứng minh năng lực tài chính của nhà đầu tư gồm ít nhất một trong các tài liệu sau: báo cáo tài chính 02 năm gần nhất của nhà đầu tư; cam kết hỗ trợ tài chính của công ty mẹ; cam kết hỗ trợ tài chính của tổ chức tài chính; bảo lãnh về năng lực tài chính của nhà đầu tư; tài liệu khác chứng minh năng lực tài chính của nhà đầu tư.

III. Giải đáp một số câu hỏi về phát triển hạ tầng dự án

1. Trường hợp chọn áp dụng đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thì các tiêu chuẩn đánh giá để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu công nghệ cao ra sao?

Trường hợp chọn áp dụng đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thì các tiêu chuẩn đánh giá để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp công nghệ cao theo quy định tại khoản 2 Điều 10 Nghị định 35/2022/NĐ-CP:

• Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực của nhà đầu tư được xây dựng trên cơ sở các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này;
• Tiêu chuẩn đánh giá về kinh nghiệm của nhà đầu tư được xây dựng trên cơ sở quy mô diện tích, tiến độ thực hiện, tình hình thực hiện của dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp hoặc dự án bất động sản khác mà nhà đầu tư đã thực hiện hoặc đã góp vốn chủ sở hữu để thực hiện dự án; chủ sở hữu, thành viên, cổ đông sáng lập là tổ chức của nhà đầu tư đã thực hiện hoặc đã góp vốn chủ sở hữu để thực hiện dự án;
• Tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật được xây dựng trên cơ sở nội dung Quyết định phê duyệt quy hoạch xây dựng khu công nghiệp, Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp của cấp có thẩm quyền và quy định khác của pháp luật có liên quan;
• Tiêu chuẩn đánh giá về tài chính - thương mại được xây dựng trên cơ sở nội dung Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp của cấp có thẩm quyền và quy định khác của pháp luật có liên quan đến lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất.

2. Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu công nghệ cao được hiểu thế nào?

Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp công nghệ cao được giải thích theo quy định tại khoản 12 Điều 2 Nghị định 35/2022/NĐ-CP.

Theo đó, dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp công nghệ cao là dự án đầu tư có sử dụng đất để xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng kỹ thuật tại khu công nghiệp và cho các nhà đầu tư thuê đất, thuê lại đất để xây dựng nhà xưởng, văn phòng, kho bãi, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng, thực hiện dự án đầu tư, tổ chức sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật.

3. Vai trò của việc phát triển hạ tầng dự án trong phát triển kinh tế - xã hội?

Phát triển hạ tầng dự án đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng. Hạ tầng tốt giúp kết nối các khu vực, giảm chi phí giao thông, tăng hiệu quả sản xuất và tạo ra môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển. Đồng thời, các công trình hạ tầng như giao thông, cấp điện, cấp nước còn góp phần cải thiện điều kiện sống của người dân, tạo cơ hội việc làm, nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, và đảm bảo phát triển bền vững. Ngoài ra, hạ tầng phát triển còn thu hút đầu tư, thúc đẩy các ngành công nghiệp và dịch vụ, góp phần tạo ra nền kinh tế vững mạnh và thịnh vượng.

4. Có chính sách ưu đãi nào dành cho nhà đầu tư phát triển hạ tầng khu công nghiệp, khu kinh tế không?

Căn cứ Điều 22 Nghị định 35/2022/NĐ-CP chính sách ưu đãi đầu tư đối với khu công nghiệp, khu kinh tế như sau:

• Khu công nghiệp là địa bàn ưu đãi đầu tư, được hưởng ưu đãi đầu tư áp dụng đối với địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn theo quy định của pháp luật về đầu tư.
• Khu kinh tế là địa bàn ưu đãi đầu tư, được hưởng ưu đãi đầu tư áp dụng đối với địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật về đầu tư.
• Mức ưu đãi cụ thể đối với dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chức năng trong khu kinh tế và dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu kinh tế được áp dụng theo quy định của pháp luật về thuế, pháp luật về đất đai, pháp luật về tín dụng, pháp luật về kế toán và quy định khác của pháp luật có liên quan.
• Chi phí đầu tư xây dựng, vận hành hoặc mua, thuê mua, thuê nhà ở, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng cho người lao động làm việc trong khu công nghiệp, khu kinh tế, công trình hạ tầng kỹ thuật kết nối với khu công nghiệp, khu chức năng của nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, khu chức năng trong khu kinh tế, nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu kinh tế là khoản chi được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.
• Dự án đầu tư xây dựng nhà ở, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng cho người lao động làm việc trong khu công nghiệp, khu kinh tế được hưởng ưu đãi theo quy định của pháp luật về xây dựng nhà ở xã hội và quy định khác của pháp luật có liên quan.
• Nhà đầu tư có dự án đầu tư trong khu công nghiệp, khu kinh tế được cơ quan nhà nước có thẩm quyền hỗ trợ thực hiện các thủ tục hành chính về đầu tư, doanh nghiệp, đất đai, xây dựng, môi trường, lao động, thương mại theo cơ chế “một cửa, tại chỗ”, hỗ trợ về tuyển dụng lao động và các vấn đề có liên quan khác trong quá trình triển khai thực hiện dự án.

5. Nếu dự án hạ tầng chậm tiến độ hoặc không hoàn thành đúng cam kết, nhà đầu tư có bị xử lý gì không?

Nếu dự án hạ tầng chậm tiến độ hoặc không hoàn thành đúng cam kết, nhà đầu tư có thể bị xử lý theo các hình thức quy định trong hợp đồng và pháp luật. Điều này có thể bao gồm việc chịu phạt vi phạm hợp đồng, bị yêu cầu bồi thường thiệt hại, hoặc thậm chí bị thu hồi giấy phép dự án. Cơ quan chức năng cũng có thể áp dụng các biện pháp hành chính hoặc hình sự tùy theo mức độ vi phạm.

IV. Dịch vụ tư vấn pháp lý về phát triển hạ tầng dự án

Trên đây là tất cả các thông tin chi tiết mà NPLaw của chúng tôi cung cấp để hỗ trợ quý khách hàng liên quan đến phát triển hạ tầng dự án. Trường hợp Quý Khách hàng còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến vấn đề nêu trên hoặc các vấn đề pháp lý khác, hãy liên hệ ngay cho NPLaw để được đội ngũ Luật sư chúng tôi trực tiếp tư vấn và hướng dẫn giải quyết.

CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ

Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343

Hotline: 0913 41 99 96

Email: legal@nplaw.vn