Để thực hiện, triển khai một chương trình, dự án đầu tư thì quyết định chủ trương đầu tư của cấp có thẩm quyền là điều kiện bắt buộc. Vậy, chủ trương đầu tư là gì? Pháp luật hiện hành quy định như thế nào về chủ trương đầu tư? Trong phạm vi bài viết này, NPLaw xin gửi tới Quý Khách hàng quy định về chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư công và các văn bản pháp luật có liên quan.
I. Chủ trương đầu tư là gì?
Theo quy định tại khoản 7, Điều 4 Luật Đầu tư công năm 2019 thì Chủ trương đầu tư là quyết định của cấp có thẩm quyền về những nội dung chủ yếu của chương trình, dự án đầu tư, làm căn cứ để lập, trình và phê duyệt quyết định đầu tư chương trình, dự án đầu tư, quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đầu tư công.
II. Đối tượng đầu tư công bao gồm những gì?
Luật Đầu tư công năm 2019 đã có những nội dung mới so với Luật Đầu tư công năm 2014, trong đó có quy định về đối tượng đầu tư công. Cụ thể, Luật Đầu tư công hiện hành đã dành riêng Điều 5 quy định về đối tượng đầu tư công, trong khi Luật Đầu tư công năm 2014 chỉ quy định về lĩnh vực đầu tư công.
Đối tượng đầu tư công theo quy định tại Điều 5 Luật Đầu tư công năm 2019 bao gồm:
- Đầu tư chương trình, dự án kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội.
- Đầu tư phục vụ hoạt động của cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội.
- Đầu tư và hỗ trợ hoạt động đầu tư cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích, phúc lợi xã hội.
- Đầu tư của Nhà nước tham gia thực hiện dự án theo phương thức đối tác công tư.
- Đầu tư phục vụ công tác lập, thẩm định, quyết định hoặc phê duyệt, công bố và điều chỉnh quy hoạch theo quy định của pháp luật về quy hoạch.
- Cấp bù lãi suất tín dụng ưu đãi, phí quản lý; cấp vốn điều lệ cho các ngân hàng chính sách, quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách; hỗ trợ đầu tư cho các đối tượng chính sách khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
III. Quy định về chủ trương đầu tư.
1. Căn cứ pháp lý.
Quy định về chủ trương đầu tư được quy định tại các văn bản sau:
- Luật Đầu tư công năm 2019;
- Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015;
- Nghị định 40/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đầu tư công;
- Nghị định 29/2021/NĐ-CP quy định về trình tự, thủ tục thẩm định dự án quan trọng quốc gia và giám sát, đánh giá đầu tư;
- Một số văn bản pháp luật liên quan khác.
2. Điều kiện quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án.
Để thực hiện các chương trình, dự án cần đáp ứng một số điều kiện nhất định theo quy định của pháp luật về đầu tư công. Cụ thể, theo quy định tại Điều 18 Luật Đầu tư công năm 2019 thì các điều kiện quyết định chủ trương đầu tư chương trình dự án bao gồm:
- Phù hợp với chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và quy hoạch có liên quan theo quy định của pháp luật về quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt.
- Không trùng lặp với các chương trình, dự án đã có quyết định chủ trương đầu tư hoặc đã có quyết định đầu tư.
- Phù hợp với khả năng cân đối nguồn vốn đầu tư công và khả năng huy động các nguồn vốn khác đối với chương trình, dự án sử dụng nhiều nguồn vốn.
- Phù hợp với khả năng vay, trả nợ công, nợ Chính phủ và nợ chính quyền địa phương.
- Bảo đảm hiệu quả kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và phát triển bền vững.
IV. Phân loại dự án đầu tư công.
1. Tiêu chí phân loại dự án đầu tư công.
Việc phân loại dự án đầu tư công được xác định dựa trên những tiêu chí nhất định. Theo quy định tại Điều 6 Luật Đầu tư công năm 2019, dự án đầu tư công được phân loại căn cứ trên các tiêu chí sau:
- Căn cứ vào tính chất, dự án đầu tư công được phân loại như sau:
- Dự án có cấu phần xây dựng là dự án đầu tư xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp, mở rộng dự án đã đầu tư xây dựng, bao gồm cả phần mua tài sản, mua trang thiết bị của dự án;
- Dự án không có cấu phần xây dựng là dự án mua tài sản, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua, sửa chữa, nâng cấp trang thiết bị, máy móc và dự án khác không quy định nêu trên.
- Căn cứ mức độ quan trọng và quy mô, dự án đầu tư công được phân loại thành:
- Dự án quan trọng quốc gia;
- Dự án nhóm A;
- Dự án nhóm B;
- Dự án nhóm C.
Dự án quan trọng quốc gia, dự án nhóm A, dự án nhóm B, dự án nhóm C được phân loại theo tiêu chí cụ thể được quy định lần lượt tại Điều 7, 8, 9 và 10 Luật Đầu tư công 2019.
2. Thẩm quyền điều chỉnh tiêu chí phân loại dự án đầu tư công.
Các tiêu chí phân loại dự án đầu tư công có thể được điều chỉnh bởi các chủ thể có thẩm quyền trong trường hợp chỉ số giá có biến động lớn hoặc có điều chỉnh lớn về phân cấp quản lý đầu tư công liên quan đến tiêu chí phân loại dự án đầu tư công hoặc xuất hiện các yếu tố quan trọng khác tác động tới tiêu chí phân loại dự án đầu tư công. Cụ thể, căn cứ quy định tại Điều 11 Luật Đầu tư công năm 2019:
- Quốc hội quyết định điều chỉnh tiêu chí phân loại dự án quan trọng quốc gia;
- Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh tiêu chí phân loại dự án đầu tư công nhóm A, B, C và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
V. Những thắc mắc thường gặp về chủ trương đầu tư.
Trong quá trình thực hiện các nội dung tư vấn, NPLaw nhận được nhiều thắc mắc của khách hàng về chủ trương đầu tư. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi xin giải đáp một số vấn đề liên quan.
1. Nhà đầu tư thay đổi tổng mức đầu tư có phải xin điều chỉnh chủ trương đầu tư không.
Theo quy định tại khoản 5, Điều 43 Luật Đầu tư công năm 2019 thì: Trường hợp điều chỉnh làm tăng tổng mức đầu tư dự án lớn hơn tổng mức đầu tư đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, dự án phải thực hiện trình tự, thủ tục quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư trước khi cấp có thẩm quyền quyết định điều chỉnh dự án.
2. Chủ trương đầu tư công thuộc nhóm C thời gian đầu tư bao lâu.
Pháp luật hiện hành không đưa ra khái niệm dự án nhóm C là gì mà chỉ quy định các tiêu chí để phân loại dự án nhóm C tại Điều 10 Luật Đầu tư công năm 2019, cụ thể:
- Dự án thuộc lĩnh vực: Giao thông, bao gồm cầu, cảng biển, cảng sông, sân bay, đường sắt, đường quốc lộ; Công nghiệp điện; Khai thác dầu khí; Hóa chất, phân bón, xi măng; Chế tạo máy, luyện kim; Khai thác, chế biến khoáng sản; Xây dựng khu nhà ở có tổng mức đầu tư dưới 120 tỷ đồng.
- Dự án thuộc lĩnh vực: Giao thông (trừ dự án cầu, cảng biển, cảng sông, sân bay, đường sắt, đường quốc lộ); Thủy lợi; Cấp thoát nước, xử lý rác thải và công trình hạ tầng kỹ thuật khác; Kỹ thuật điện; Sản xuất thiết bị thông tin, điện tử; Hóa dược; Sản xuất vật liệu (trừ dự án Hóa chất, phân bón, xi măng); Công trình cơ khí (trừ dự án Chế tạo máy, luyện kim); Bưu chính, viễn thông có tổng mức đầu tư dưới 80 tỷ đồng.
- Dự án thuộc lĩnh vực: Sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản; Vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên; Hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới; Công nghiệp (trừ dự án thuộc lĩnh vực công nghiệp quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 8 Luật Đầu tư công năm 2019) có tổng mức đầu tư dưới 60 tỷ đồng.
- Dự án thuộc lĩnh vực: Y tế, văn hóa, giáo dục; Nghiên cứu khoa học, công nghệ thông tin, phát thanh, truyền hình; Kho tàng; Du lịch, thể dục thể thao; Xây dựng dân dụng (trừ xây dựng khu nhà ở); Dự án thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh (trừ dự án quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 8 Luật Đầu tư công năm 2019) có tổng mức đầu tư dưới 45 tỷ đồng.
Theo khoản 2 Điều 52 Luật Đầu tư công năm 2019 quy định về điều kiện để dự án được đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn phải bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật về nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn đầu tư công và đáp ứng một trong các điều kiện mà pháp luật quy định, trong đó có điều kiện: Các chương trình, dự án đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, các dự án mới phải bảo đảm thời gian bố trí vốn thực hiện dự án nhóm A không quá 06 năm, nhóm B không quá 04 năm, nhóm C không quá 03 năm.
Như vậy, các chương trình, dự án đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, các dự án mới phải đảm bảo thời gian bố trí vốn thực hiện nhóm C không quá 03 năm.
Trên đây là bài viết của chúng tôi về chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư công hiện hành. Trường hợp có thắc mắc về những vấn đề liên quan, Quý Khách hàng có thể liên hệ với NPLaw để được hỗ trợ.
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
Hotline: 0913 41 99 96
Email: legal@nplaw.vn
