Cùng NPLAW tìm hiểu về hối phiếu đòi nợ

Trong môi trường kinh doanh hiện đại, nơi các giao dịch thương mại ngày càng trở nên phức tạp và đa dạng, hối phiếu đòi nợ (bill of exchange) đã khẳng định vai trò như một công cụ tài chính linh hoạt và hiệu quả. Đây không chỉ là một phương tiện ghi nhận nghĩa vụ thanh toán, mà còn là một giải pháp giúp các bên tham gia giao dịch quản lý rủi ro, đảm bảo quyền lợi và thúc đẩy dòng chảy tài chính trong nền kinh tế. Với khả năng chuyển nhượng linh hoạt và giá trị pháp lý rõ ràng, hối phiếu đòi nợ được sử dụng rộng rãi trong các giao dịch thương mại trong nước và quốc tế. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về khái niệm, đặc điểm, và vai trò của hối phiếu đòi nợ trong thực tiễn thương mại hiện nay.

Sau đây, kính mời quý độc giả hãy cùng Nplaw tìm các vấn đề liên quan đến thi công san lấp mặt bằng nhé!

I. Tìm hiểu về hối phiếu đòi nợ

1. Hối phiếu đòi nợ là gì?

Hối phiếu đòi nợ là một trong những công cụ tài chính quan trọng, được pháp luật Việt Nam ghi nhận và bảo hộ nhằm hỗ trợ hiệu quả cho các giao dịch thương mại và thanh toán quốc tế. Theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005, hối phiếu đòi nợ được xác định là giấy tờ có giá do người ký phát lập, yêu cầu người bị ký phát thanh toán không điều kiện một số tiền xác định khi có yêu cầu hoặc vào một thời điểm nhất định trong tương lai cho người thụ hưởng. Đồng thời, điểm b khoản 2 Điều 6 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010 cũng xác định hối phiếu đòi nợ là một dạng ngoại hối, khẳng định giá trị của nó trong thanh toán quốc tế và khu vực. 

2. Vai trò của hối phiếu đòi nợ

Với nền tảng pháp lý vững chắc, hối phiếu đòi nợ không chỉ là công cụ ghi nhận nghĩa vụ thanh toán, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi cho các bên tham gia giao dịch. Sự rõ ràng trong quy định về giá trị, tính chuyển nhượng và thời hạn thanh toán giúp loại bỏ những tranh chấp phát sinh, đồng thời thúc đẩy sự minh bạch và ổn định trong hoạt động tài chính, đặc biệt là trong các giao dịch xuyên biên giới.

II. Quy định pháp luật về hối phiếu đòi nợ

1. Phát hành hối phiếu đòi nợ

Căn cứ tại khoản 5 Điều 4 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005, phát hành hối phiếu đòi nợ là hành vi của người ký phát nhằm tạo lập một lệnh thanh toán yêu cầu người bị ký phát trả một số tiền xác định cho người thụ hưởng. 

Việc phát hành hối phiếu đòi nợ phải đáp ứng các điều kiện như sau:

• Các nội dung bắt buộc được ghi vào hối phiếu đòi nợ (khoản 1 Điều 16 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005) như thông tin, số tiền, người thụ hưởng, và thời gian
• Người ký phát có nghĩa vụ thanh toán số tiền ghi trên hối phiếu đòi nợ cho người thụ hưởng khi hối phiếu đòi nợ bị từ chối chấp nhận hoặc bị từ chối thanh toán (Điều 17 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005) 

2. Chấp nhận hối phiếu đòi nợ

Căn cứ theo khoản 7 Điều 4 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005, người chấp nhận hối phiếu đòi nợ là người bị ký phát sau khi ký chấp nhận hối phiếu đòi nợ. 

Chấp nhận hối phiếu đòi nợ là sự cam kết thanh toán của người bị ký phát. Theo quy định tại Điều 18 và Điều 19 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005, việc chấp nhận phải được thực hiện trong vòng hai ngày làm việc kể từ khi hối phiếu được xuất trình.

• Xuất trình để chấp nhận: Người thụ hưởng phải xuất trình hối phiếu đúng địa điểm và thời gian làm việc của người bị ký phát (Điều 18 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005).
• Hình thức chấp nhận: Ghi cụm từ “chấp nhận” ngày và chữ ký lên mặt trước hối phiếu. Nếu chấp nhận một phần số tiền, phải ghi rõ số tiền được chấp nhận (Điều 21 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005).
• Nghĩa vụ của người chấp nhận: Sau khi chấp nhận, người bị ký phát phải thanh toán không điều kiện số tiền theo nội dung đã chấp nhận (Điều 22 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005).

Nếu hối phiếu không được chấp nhận đúng thời hạn, người thụ hưởng có quyền truy đòi đối với người ký phát và các bên liên quan (Điều 23 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005).

3. Các hành vi bị cấm liên quan đến hối phiếu đòi nợ

Theo Điều 15 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005 quy định về các hành vi bị cấm đối với các công cụ chuyển nhượng cụ thể như sau:

• Làm giả hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ, sửa chữa hoặc tẩy xóa các yếu tố trên hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ.
• Cố ý chuyển nhượng hoặc nhận chuyển nhượng hoặc xuất trình để thanh toán hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ bị làm giả, bị sửa chữa, bị tẩy xóa.
• Ký hối phiếu đòi nợ không đúng thẩm quyền hoặc giả mạo chữ ký trên đó.
• Chuyển nhượng hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ khi đã biết hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ này đã quá hạn thanh toán hoặc đã bị từ chối chấp nhận, bị từ chối thanh toán hoặc đã được thông báo bị mất.
• Cố ý phát hành hối phiếu đòi nợ, hối phiếu nhận nợ khi không đủ khả năng thanh toán.
• Cố ý phát hành séc sau khi bị đình chỉ quyền phát hành séc.

III. Giải đáp những thắc mắc liên quan đến hối phiếu đòi nợ

1. Hối phiếu đòi nợ không có giá trị trong trường hợp nào?

Căn cứ tại khoản 1, 2 Điều 16 của Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005, hối phiếu đòi nợ không có giá trị nếu thiếu một trong các nội dung sau: 

(i) Cụm từ “Hối phiếu đòi nợ” được ghi trên mặt trước của hối phiếu đòi nợ;

(ii) Yêu cầu thanh toán không điều kiện một số tiền xác định;

(iii) Thời hạn thanh toán;

(iv) Địa điểm thanh toán;

(v) Tên đối với tổ chức hoặc họ, tên đối với cá nhân, địa chỉ của người bị ký phát;

(vi) Tên đối với tổ chức hoặc họ, tên đối với cá nhân của người thụ hưởng được người ký phát chỉ định hoặc yêu cầu thanh toán hối phiếu đòi nợ theo lệnh của người thụ hưởng hoặc yêu cầu thanh toán hối phiếu đòi nợ cho người cầm giữ;

(vi) Địa điểm và ngày ký phát;

(vii) Tên đối với tổ chức hoặc họ, tên đối với cá nhân, địa chỉ và chữ ký của người ký phát.

(viii) Thời hạn thanh toán không được ghi trên hối phiếu đòi nợ thì hối phiếu đòi nợ sẽ được thanh toán ngay khi xuất trình;

2. Hối phiếu đòi nợ có phải giấy tờ có giá không?

Theo khoản 2 Điều 4 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005, hối phiếu đòi nợ được coi là một giấy tờ có giá, ghi nhận lệnh thanh toán hoặc cam kết thanh toán không điều kiện một số tiền nhất định vào thời điểm nhất định. Đồng thời, theo điểm b khoản 2 Điều 6 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010, hối phiếu đòi nợ cũng được xem là một phương tiện thanh toán bằng ngoại tệ, có tính chất tương tự các công cụ tài chính khác như séc, trái phiếu, cổ phiếu.

3. Trong trường hợp hối phiếu đòi nợ bị từ chối, người thụ hưởng cần làm gì?

Khi hối phiếu đòi nợ bị từ chối chấp nhận, người thụ hưởng có thể:

• Truy đòi ngay lập tức đối với các bên liên quan, bao gồm người ký phát, người chuyển nhượng và người bảo lãnh theo Điều 48 của Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005.
• Yêu cầu các bên cam kết thanh toán theo các điều khoản đã thỏa thuận trong hối phiếu.
• Tìm kiếm các biện pháp pháp lý phù hợp để khởi kiện, yêu cầu tòa án can thiệp nếu các bên không tự giải quyết được tranh chấp.

Những quy định này giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người thụ hưởng, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong các giao dịch tài chính.

IV. Dịch vụ tư vấn pháp lý liên quan đến hối phiếu đòi nợ

Để đảm bảo các giao dịch sử dụng hối phiếu đòi nợ được tuân thủ đúng quy định pháp luật và tối ưu về quyền lợi, Công ty Luật TNHH Ngọc Phú cung cấp các dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên sâu sẽ hỗ trợ các bên liên quan trong mọi khía cạnh. Các dịch vụ này bao gồm:

• Tư vấn, hướng dẫn về phát hành / chấp nhận hối phiếu đòi nợ.
• Giải quyết tranh chấp liên quan đến hối phiếu đòi nợ.
• Soạn thảo hợp đồng và tài liệu pháp lý liên quan đến hối phiếu.

Để biết thêm chi tiết và được tư vấn pháp lý cụ thể, vui lòng liên hệ với chúng tôi. Công ty Luật TNHH Ngọc Phú luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong mọi vấn đề pháp lý liên quan đến hối phiếu đòi nợ.

CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ

Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343

Hotline: 0913 41 99 96

Email: legal@nplaw.vn