Những tác động của doanh nghiệp tới môi trường đang là một vấn đề rất được quan tâm. Để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh diễn ra theo đúng khuôn khổ, không gây ra quá nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, Luật bảo vệ môi trường 2020 quy định phải thực hiện việc đăng ký môi trường. Đăng ký môi trường là thủ tục hồ sơ môi trường quan trọng của các dự án đầu tư, cơ sở. Vậy đăng ký môi trường là gì? Đối tượng nào phải đăng ký môi trường? Quy trình, thủ tục và nội dung ra sao? Quý khách có thể tham khảo những vấn đề cần lưu ý khi thực hiện đăng ký môi trường qua bài viết sau đây của NPlaw.
Đăng ký môi trường là việc làm đòi hỏi của hầu hết ở các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh trước khi đi vào hoạt động
Theo quy định tại khoản 9 Điều 3 Luật bảo vệ môi trường 2020, có thể hiểu khái niệm đăng ký môi trường như sau:
Đăng ký môi trường là việc chủ dự án đầu tư, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ thực hiện đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước các nội dung liên quan đến xả chất thải và biện pháp bảo vệ môi trường của dự án đầu tư, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ (sau đây gọi chung là dự án đầu tư, cơ sở).
Các đối tượng bắt buộc đăng ký môi trường được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 49 Luật bảo vệ môi trường 2020, bao gồm:
- Dự án đầu tư có phát sinh chất thải không thuộc đối tượng phải có giấy phép môi trường;
- Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoạt động trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành có phát sinh chất thải không thuộc đối tượng phải có giấy phép môi trường.
Do đó, các dự án, cơ sở kinh doanh, dịch vụ thuộc đối tượng phải có giấy phép môi trường theo quy định tại Điều 39 Luật bảo vệ môi trường 2020 thì không thuộc trường hợp đăng ký môi trường.
Chủ thể phải thực hiện đăng ký môi trường bao gồm: chủ dự án đầu tư; cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.
Theo khoản 2 Điều 49 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và Điều 32 Nghị định số 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn những quy định chi tiết Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, đối tượng được miễn đăng ký môi trường bao gồm:
- Dự án đầu tư, cơ sở thuộc bí mật Nhà nước về quốc phòng, an ninh.
- Dự án đầu tư khi đi vào vận hành và cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không phát sinh chất thải hoặc chỉ phát sinh chất thải rắn sinh hoạt dưới 300 kg/ngày được quản lý theo quy định của chính quyền địa phương; hoặc phát sinh nước thải dưới 05 m3/ngày, khí thải dưới 50m3/giờ được xử lý bằng công trình thiết bị xử lý tại chỗ hoặc được quản lý theo quy định của chính quyền địa phương.
- Danh mục dự án đầu tư, cơ sở được miễn đăng ký môi trường quy định tại Phụ lục XVI ban hành kèm theo Nghị định số 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn những quy định chi tiết Luật Bảo vệ môi trường năm 2020:
+ Hoạt động đào tạo nguồn nhân lực; các hoạt động tư vấn, chuyển giao công nghệ, dạy nghề, đào tạo kỹ thuật, kỹ năng quản lý, cung cấp thông tin, tiếp thị, xúc tiến đầu tư và thương mại;
+ Sản xuất, trình chiếu và phát hành chương trình truyền hình; sản xuất phim điện ảnh, phim video; hoạt động truyền hình, hoạt động ghi âm và xuất bản âm nhạc;
+ Dịch vụ thương mại, buôn bán lưu động, không có địa điểm cố định;
+ Dịch vụ thương mại, buôn bán các sản phẩm, hàng hóa tiêu dùng, đồ gia dụng có diện tích xây dựng dưới 200 m2;
+ Dịch vụ ăn uống có diện tích nhà hàng dưới 200m2
+ Dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng đồ gia dụng quy mô cá nhân, hộ gia đình;
+ Dịch vụ photocopy, truy cập internet, trò chơi điện tử;
+ Canh tác trên đất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi quy mô cá nhân, hộ gia đình;
+ Trồng khảo nghiệm các loài thực vật quy mô dưới 01 ha;
+ Xây dựng nhà ở cá nhân, hộ gia đình;
+ Dự án, cơ sở nuôi trồng thủy sản trên biển, sông, suối, hồ chứa có lưu lượng nước thải dưới 10.000 m3/ngày đêm.
+ Dự án đầu tư, cơ sở đáp ứng đầy đủ các tiêu chí sau: không phát sinh khí thải phải xử lý; không phát sinh nước thải hoặc có phát sinh nước thải nhưng đấu nối vào hệ thống xử lý nước thải tập trung mà hệ thống đó được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép môi trường; không phát sinh chất thải nguy hại trong quá trình hoạt động.
Nội dung đăng ký môi trường được quy định tại khoản 4 Điều 49 Luật bảo vệ môi trường 2020, bao gồm:
- Thông tin chung về dự án đầu tư, cơ sở;
- Loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; công nghệ, công suất, sản phẩm; nguyên liệu, nhiên liệu, hóa chất sử dụng (nếu có);
- Loại và khối lượng chất thải phát sinh;
- Phương án thu gom, quản lý và xử lý chất thải theo quy định;
- Cam kết thực hiện công tác bảo vệ môi trường.
Theo đó, Chủ đầu tư phải trình bày rõ về loại hình kinh tế cũng như công nghệ, công suất của quá trình hoạt động. Liệt kê về những nguyên nhiên liệu và hóa chất phục vụ cho quá trình hoạt động. Đồng thời, phải làm rõ về loại cũng như khối lượng của từng loại chất thải phát sinh trong suốt quá trình hoạt động. Và phải đề ra rõ ràng các phương án để quản lý, thu gom và xử lý những chất thải này, đảm bảo không ảnh hưởng đến môi trường. Sau cùng, khi đã trình bày đầy đủ các thông tin, hồ sơ đăng ký môi trường cần phải được cam kết về sự trung thực cũng như tuân thủ theo những đề xuất về phương án bảo vệ môi trường đã đề ra.
Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, nếu dự án đầu tư, cơ sở có thay đổi về nội dung đã đăng ký, chủ dự án đầu tư, cơ sở có trách nhiệm đăng ký môi trường lại trước khi thực hiện các thay đổi đó.
Chủ đầu tư, cơ sở thực hiện đăng ký môi trường gửi hồ sơ đến UBND xã nơi triển khai dự án đầu tư, cơ sở bằng một trong các cách thức sau:
- Nộp trực tiếp
- Qua đường bưu điện
- Gửi bản điện tử thông qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến theo quy định
( Khoản 2 Điều 22 Thông tư 02/2022/TT-BTNMT)
Quy định về hồ sơ, trình tự đăng ký môi trường, được quy định tại Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10 tháng 01 năm 2022 và Luật Bảo vệ môi trường 2020. Cụ thể, tại điều 22 của Thông tư quy định:
Hồ sơ đăng ký môi trường gồm:
- Văn bản đăng ký môi trường của chủ dự án đầu tư, cơ sở theo quy định tại Mẫu số 47 Phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư này;
- Bản sao Quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án đầu tư, cơ sở (nếu có).
Chủ đầu tư, cơ sở thực hiện đăng ký môi trường theo trình tự, thủ tục sau:
- Lập hồ sơ đăng ký môi trường.
- Gửi hồ sơ đăng ký môi trường đến Ủy ban nhân dân xã nơi triển khai dự án đầu tư, cơ sở.
- Ủy ban nhân dân xã tiếp nhận hồ sơ đăng ký môi trường và xử lý hồ sơ:
+ Tiếp nhận đăng ký môi trường;
+ Kiểm tra và xử lý vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường của tổ chức, cá nhân đăng ký môi trường theo quy định của pháp luật;
+ Hướng dẫn và giải quyết kiến nghị về bảo vệ môi trường đối với nội dung đã được tổ chức, cá nhân đăng ký môi trường;
+ Cập nhật dữ liệu về đăng ký môi trường vào hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu môi trường quốc gia.
Khi thực hiện đăng ký môi trường, chủ các dự án, cơ sở phải lựa chọn đúng cơ quan có thẩm quyền để đảm bảo quá trình thực hiện hồ sơ, thủ tục diễn ra hợp lý. Theo quy định tại khoản 3 Điều 49 Luật bảo vệ môi trường 2020, cơ quan có thẩm quyền đối với hồ sơ đăng ký môi trường chính là ủy ban ban nhân dân cấp xã.
Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ tiếp nhận thông tin về đăng ký môi trường một cách trực tiếp hoặc thông qua các kênh trực tuyến như bản điện tử, hệ thống đăng ký. Với những dự án hay cơ sở trên địa bàn nhiều hơn hai đơn vị cấp xã thì sẽ được quyền lựa chọn ủy ban xã thuận tiện nhất để đăng ký môi trường.
Thời điểm đăng ký môi trường được quy định chi tiết tại khoản 6 Điều 49 Luật bảo vệ môi trường 2020, theo đó, tùy từng loại dự án, cơ sở mà thời điểm thích hợp để tiến hành đăng ký môi trường là khác nhau:
- Dự án đầu tư thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường phải đăng ký môi trường trước khi vận hành chính thức;
- Dự án đầu tư không thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường phải đăng ký môi trường trước khi cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng đối với trường hợp phải có giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng hoặc trước khi xả chất thải ra môi trường đối với trường hợp không phải có giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng;
- Cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ quy định tại điểm b khoản 1 Điều 49 phải đăng ký môi trường trong thời hạn 24 tháng kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành.
Khoản 5 Điều 49 Luật bảo vệ môi trường 2020 quy định về trường hợp đăng ký lại môi trường như sau:
- Trong quá trình hoạt động, nếu dự án đầu tư, cơ sở có thay đổi về nội dung đã đăng ký, chủ dự án đầu tư, cơ sở có trách nhiệm đăng ký môi trường lại trước khi thực hiện các thay đổi đó.
- Trường hợp việc thay đổi quy mô, tính chất của dự án đầu tư, cơ sở thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường hoặc phải có giấy phép môi trường, chủ dự án đầu tư, cơ sở có trách nhiệm thực hiện quy định về đánh giá tác động môi trường và giấy phép môi trường theo quy định.
Theo quy định tại phụ lục XVI ban hành kèm theo Nghị định số 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn những quy định chi tiết Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 về trường hợp được miễn đăng ký môi trường:
“ Dịch vụ ăn uống có diện tích nhà hàng dưới 200m2”
Như vậy, nhà hàng dưới 200m2 không cần đăng ký môi trường.
Điểm b, khoản 3 Điều 9 Nghị định 45/2022/NĐ-CP Quy định mức xử phạt vi phạm các quy định về thực hiện đăng ký môi trường quy định:
Hành vi vi phạm quy định về thực hiện nội dung đăng ký môi trường đối với dự án đầu tư, cơ sở phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường thuộc thẩm quyền phê duyệt của Bộ Tài nguyên và Môi trường đối với dự án có tiêu chí về môi trường tương đương với dự án thuộc thẩm quyền phê duyệt của Bộ Tài nguyên và Môi trường bị xử phạt như sau:
“Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi nộp đăng ký môi trường không đúng thời hạn theo quy định;....”
Như vậy, hành vi nộp đăng ký môi trường không đúng thời hạn đối với dự án đầu tư, cơ sở thuộc thẩm quyền phê duyệt của Bộ tài nguyên và môi trường có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng.
Trên đây là những yêu cầu quan trọng mà bạn cần nắm rõ về thủ tục, hồ sơ đăng ký môi trường theo đúng quy định của pháp luật môi trường. Chúng tôi hi vọng rằng bài viết có giúp ích được cho độc giả. Nếu còn vấn đề thắc mắc liên quan đến những quy định về đăng ký môi trường, quý độc giả vui lòng liên hệ tới hãng luật NPlaw để được tư vấn và giải đáp.
Công ty Luật TNHH Ngọc Phú
Hotline: 0913 449968
Email: legal@nplaw.vn
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
Hotline: 0913 41 99 96
Email: legal@nplaw.vn