Quy định khai thác dầu đá phiến hiện nay

Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng toàn cầu ngày càng tăng cao, dầu đá phiến đã trở thành một nguồn tài nguyên quan trọng. Vậy làm sao để hiểu thế nào là khai thác dầu đá phiến và những vấn đề liên quan xoay quanh về khai thác dầu đá phiến như thế nào? Hãy cùng NPLaw tìm hiểu về những quy định pháp luật hiện hành liên quan đến vấn đề này bên dưới nhé.

I. Thực trạng khai thác dầu đá phiến hiện nay

Thực trạng khai thác dầu đá phiến hiện nay đang trở thành một chủ đề được nhiều quốc gia và tổ chức quan tâm. Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng toàn cầu ngày càng tăng cao, dầu đá phiến đã trở thành một nguồn tài nguyên quan trọng, đặc biệt ở các nước như Mỹ. Tuy nhiên, việc khai thác dầu đá phiến cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm tác động đến môi trường, như ô nhiễm nước và đất, cũng như phát thải khí nhà kính. Hơn nữa, sự biến động của giá dầu và các quy định pháp lý cũng ảnh hưởng đến tính khả thi kinh tế của các dự án khai thác. Các công nghệ mới, mặc dù đã được áp dụng để cải thiện hiệu suất và giảm thiểu tác động môi trường, vẫn cần được nghiên cứu và phát triển thêm để đảm bảo tính bền vững. Do đó, việc quản lý và khai thác dầu đá phiến một cách hiệu quả và có trách nhiệm là rất cần thiết để đáp ứng nhu cầu năng lượng mà không gây hại cho môi trường.

II. Quy định pháp luật về khai thác dầu đá phiến

1. Thế nào là khai thác dầu đá phiến?

Khai thác dầu đá phiến là quá trình thu hồi dầu từ các lớp đá phiến, một loại đá chứa hidrocacbon trong các kẽ nứt vi mô của nó. Phương pháp phổ biến để khai thác dầu đá phiến là khoan ngang kết hợp với phương pháp fracking (bẻ gãy thủy lực), trong đó nước, cát và hóa chất được bơm vào lòng đất với áp suất cao để nứt vỡ đá và giải phóng dầu. Dầu đá phiến thường được tìm thấy ở các tầng đá sâu dưới mặt đất, và việc khai thác này đã trở thành một nguồn năng lượng quan trọng, giúp nhiều quốc gia giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ nhập khẩu. Tuy nhiên, quá trình này cũng gây ra nhiều lo ngại về môi trường, bao gồm ô nhiễm nước, rủi ro động đất và tác động đến hệ sinh thái xung quanh.

2. Nhà nước có chính sách ưu đãi khi khai thác dầu đá phiến không

Căn cứ theo khoản 1 Điều 3 Luật Dầu khí 2022 quy định Giải thích từ ngữ như sau: 

Dầu khí bao gồm: dầu thô, khí thiên nhiên và hidrocacbon ở thể rắn hoặc nửa rắn trong trạng thái tự nhiên, dầu khí phi truyền thống. Dầu khí phi truyền thống bao gồm khí than, dầu đá phiến hoặc dầu sét, khí đá phiến hoặc khí sét, băng cháy, bitum hoặc các dạng khác có thể tồn tại.

Cùng với đó, căn cứ theo khoản 4 Điều 5 Luật Dầu khí 2022 quy định Chính sách của Nhà nước về dầu khí như sau:

• Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài đầu tư để tiến hành điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí tại Việt Nam nhằm gia tăng trữ lượng và sản lượng khai thác dầu khí tại các khu vực tiềm năng, các vùng nước sâu, xa bờ, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, phát triển kinh tế đất nước và bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của Việt Nam phù hợp với pháp luật quốc tế.
• Nhà nước bảo đảm quyền sở hữu đối với vốn đầu tư, tài sản và các quyền và lợi ích hợp pháp khác của tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài tiến hành điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí tại Việt Nam.
• Nhà nước không thu tiền sử dụng khu vực biển để điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí, xử lý, vận chuyển tài nguyên dầu khí khai thác được trong các vùng biển của Việt Nam về bờ bằng đường ống theo hợp đồng dầu khí.

• Nhà nước có chính sách ưu đãi đầu tư đối với dự án dầu khí theo lô, mỏ dầu khí nhằm khuyến khích tìm kiếm thăm dò, phát triển, khai thác dầu khí phi truyền thống, các lô, mỏ dầu khí nằm ở vùng nước sâu, xa bờ, khu vực có điều kiện địa lý đặc biệt khó khăn, địa chất phức tạp, các mỏ dầu khí cận biên; nâng cao hệ số thu hồi dầu khí.

Theo đó, dầu khí phi truyền thống bao gồm dầu đá phiến.

Cùng với đó, Nhà nước sẽ có chính sách ưu đãi đầu tư đối với dự án dầu khí theo lô, mỏ dầu khí nhằm khuyến khích khai thác dầu khí phi truyền thống, các lô, mỏ dầu khí nằm ở vùng nước sâu, xa bờ, khu vực có điều kiện địa lý đặc biệt khó khăn, địa chất phức tạp, các mỏ dầu khí cận biên; nâng cao hệ số thu hồi dầu khí.

Do đó, Nhà nước sẽ có chính sách ưu đãi đầu tư đối với dự án dầu khí khai thác dầu đá phiến.

3. Quyền khai thác dầu đá phiến được đấu giá theo hình thức nào

Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Nghị định 22/2012/NĐ-CP quy định về đấu giá quyền khai thác khoán sản thì đấu giá quyền khai thác khoáng sản là hình thức bán quyền khai thác khoáng sản công khai theo phương thức trả giá tăng cao theo nguyên tắc và trình tự, thủ tục quy định tại Nghị định này.

Hình thức đấu giá quyền khai thác khoáng sản được quy định tại Điều 79 Luật Khoáng sản 2010 như sau:

• Hình thức đấu giá quyền khai thác khoáng sản bao gồm:
• Đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở khu vực chưa thăm dò khoáng sản;
• Đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở khu vực đã có kết quả thăm dò khoáng sản được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
• Chính phủ quy định nguyên tắc, điều kiện, thủ tục đấu giá quyền khai thác khoáng sản.

Theo quy định trên, quyền khai thác khoáng sản được đấu giá theo những hình thức sau:

• Đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở khu vực chưa thăm dò khoáng sản
• Đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở khu vực đã có kết quả thăm dò khoáng sản được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

III. Một số thắc mắc về khai thác dầu đá phiến

1. Người tham gia phiên đấu giá quyền khai thác dầu đá phiến có phải nộp phí trước khi tham gia không?

Tiền đặt trước là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản phải nộp trước khi tham gia phiên đấu giá được tính bằng đồng Việt Nam.

Căn cứ quy định tại Điều 5 Nghị định 22/2012/NĐ-CP quy định tiền đặt trước do Hội đồng đấu giá quyền khai thác khoáng sản (dưới đây gọi chung là Hội đồng đấu giá) quyết định theo quy định như sau:

• Đối với trường hợp đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở khu vực đã có kết quả thăm dò khoáng sản, tiền đặt trước bằng 1% đến 15% giá khởi điểm;
• Đối với trường hợp đấu giá quyền khai thác khoáng sản ở khu vực chưa thăm dò khoáng sản, tiền đặt trước được xác định trên cơ sở kết quả điều tra, đánh giá khoáng sản và được tính như trường hợp phía trên.

Người tham gia phiên đấu giá có thể nộp tiền đặt trước bằng tiền mặt hoặc bằng bảo lãnh dự đấu giá theo phương thức như sau:

• Trường hợp nộp bằng tiền mặt, tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá phải nộp vào tài khoản tạm giữ của cơ quan tiếp nhận hồ sơ đấu giá quyền khai thác khoáng sản quy định tại Điều 17 Nghị định 22/2012/NĐ-CP, cụ thể như sau:
• Cơ quan tiếp nhận hồ sơ đề nghị tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản được quy định như sau:
• Tổng cục Địa chất và Khoáng sản là cơ quan lập, thông báo và bán hồ sơ mời đấu giá quyền khai thác khoáng sản, đồng thời là cơ quan tiếp nhận hồ sơ đề nghị tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với khoáng sản thuộc thẩm quyền cấp phép của Bộ Tài nguyên và Môi trường;
• Sở Tài nguyên và Môi trường là cơ quan lập, thông báo và bán hồ sơ mời đấu giá quyền khai thác khoáng sản, đồng thời là cơ quan tiếp nhận hồ sơ đề nghị tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản đối với khoáng sản thuộc thẩm quyền cấp phép của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
• Hồ sơ đề nghị tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản được nộp trực tiếp tại cơ quan tiếp nhận hồ sơ quy định tại Khoản 1 Điều này.
• Thời gian tiếp nhận hồ sơ đề nghị tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản là 30 (ngày), kể từ ngày kết thúc thông báo thông tin về phiên đấu giá quyền khai thác khoáng sản quy định tại Khoản 1 Điều 18 Nghị định này.
• Trường hợp nộp bằng bảo lãnh dự đấu giá, tổ chức, cá nhân đề nghị tham gia đấu giá phải nộp bảo lãnh dự đấu giá cho cơ quan tiếp nhận hồ sơ đấu giá.

2. Để tổ chức đấu giá khai thác dầu đá phiến cần đáp ứng những điều kiện gì

Theo khoản 1 Điều 2 Nghị định 22/2012/NĐ-CP định nghĩa về hoạt động đấu giá quyền khai thác khoáng sản như sau:

• Đấu giá quyền khai thác khoáng sản là hình thức bán quyền khai thác khoáng sản công khai theo phương thức trả giá tăng cao theo nguyên tắc và trình tự, thủ tục quy định tại Nghị định này.

Và tại khoản 2 Điều 2 Nghị định 22/2012/NĐ-CP có quy định thêm về người tham gia đấu giá là người đại diện hợp pháp của tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá quyền khai thác khoáng sản có đủ điều kiện theo quy định của Nghị định này.

Về nguyên tắc đấu giá quyền khai thác khoáng sản được quy định tại Điều 3 Nghị định 22/2012/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 1 Điều 68 Nghị định 158/2016/NĐ-CP) như sau:

Việc tổ chức bán đấu giá quyền khai thác khoáng sản phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây:

• Minh bạch, công khai, liên tục, bình đẳng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia đấu giá.
• Phiên đấu giá quyền khai thác khoáng sản chỉ được tiến hành khi có ít nhất 02 tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá.
• Chỉ tiến hành đấu giá quyền khai thác, khoáng sản tại các khu vực đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch đấu giá.

IV. Dịch vụ tư vấn pháp lý liên quan khai thác dầu đá phiến

Trên đây là tất cả các thông tin chi tiết mà NPLaw của chúng tôi cung cấp để hỗ trợ quý khách hàng về vấn đề khai thác dầu đá phiến. Trường hợp Quý Khách hàng còn bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến vấn đề nêu trên hoặc các vấn đề pháp lý khác thì hãy liên hệ ngay cho NPLaw để được đội ngũ chúng tôi trực tiếp tư vấn và hướng dẫn giải quyết.

CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ

Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343

Hotline: 0913 41 99 96

Email: legal@nplaw.vn