Mở xưởng sản xuất thủ công là một quyết định quan trọng đối với những người muốn phát triển ngành nghề sản xuất các sản phẩm thủ công như đồ mỹ nghệ, đồ gỗ, đồ gia dụng, hay các sản phẩm từ vải, da, kim loại... Đây là một loại hình kinh doanh có thể mang lại lợi nhuận cao nhưng đòi hỏi phải nắm vững các quy định pháp lý, điều kiện và thủ tục để đảm bảo hoạt động hợp pháp và hiệu quả.
Dựa trên Luật Doanh nghiệp 2020 và các văn bản liên quan chưa định nghĩa cụ thể về "xưởng sản xuất thủ công", tuy nhiên chúng ta có thể hiểu mở xưởng sản xuất thủ công được là việc thiết lập và vận hành một cơ sở sản xuất chuyên về các sản phẩm được tạo ra bằng phương pháp thủ công, đáp ứng nhu cầu thị trường, góp phần thúc đẩy kinh tế, bảo tồn giá trị truyền thống, tạo việc làm và phải tuân thủ các quy định pháp luật liên quan.
Dưới góc độ pháp lý, xưởng sản xuất thủ công có thể hiểu là một địa điểm hoặc khu vực được sử dụng để tiến hành các hoạt động sản xuất các sản phẩm thủ công. Theo đó, địa điểm kinh doanh được quy định tại khoản 3 Điều 44 Luật Doanh nghiệp 2020 như sau:
“3. Địa điểm kinh doanh là nơi doanh nghiệp tiến hành hoạt động kinh doanh cụ thể.”
Như vậy, nếu xưởng sản xuất thủ công chỉ được sử dụng cho mục đích kinh doanh của doanh nghiệp như sản xuất hay kho bãi thì xưởng sản xuất thủ công được xem là địa điểm kinh doanh.
Để mở xưởng sản xuất thủ công, chủ thể kinh doanh cần đáp ứng các điều kiện như sau:
Điều kiện cơ bản khi chủ thể kinh doanh muốn hoạt động kinh doanh, trước tiên chủ thể phải đăng ký kinh doanh/ đăng ký ngành nghề kinh doanh theo quy định pháp luật. Sau khi được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy phép kinh doanh, chủ thể kinh doanh mới được tiến hành các hoạt động kinh doanh. Tùy theo loại hình kinh doanh và ngành nghề kinh doanh khác nhau sẽ có những yêu cầu và điều kiện khác nhau. Sau khi được cấp phép kinh doanh, chủ thể mới có thể thực hiện các thủ tục mở xưởng sản xuất kinh doanh.
* Đối với xưởng sản xuất thủ công là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp (Địa điểm kinh doanh)
* Đối với xưởng sản xuất cũng chính là trụ sở chính của doanh nghiệp
- Giấy phép đăng ký kinh doanh
Căn cứ pháp lý: Điều 27 Luật Doanh nghiệp 2020, Nghị định 01/2021/NĐ-CP.
Xưởng sản xuất thủ công phải đăng ký kinh doanh tại cơ quan đăng ký doanh nghiệp để được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc Giấy chứng nhận hộ kinh doanh (nếu mở xưởng dưới hình thức hộ kinh doanh cá thể).
- Giấy chứng nhận đăng ký địa điểm kinh doanh được ghi trên cơ sở thông tin trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp (Khoản 1 Điều 6 Luật Doanh nghiệp 2020)
- Giấy phép phòng cháy chữa cháy
Căn cứ pháp lý: Trường hợp xưởng thủ công có các vật liệu, nguyên liệu dễ cháy và thuộc đối tượng phải có giấy phép PCCC tại Điều 13 Nghị định 136/2020/NĐ-CP về phòng cháy chữa cháy thì cần phải có giấy phép này.
Xưởng sản xuất cần được thẩm duyệt thiết kế phòng cháy chữa cháy nếu xưởng có diện tích lớn hoặc hoạt động trong ngành nghề có nguy cơ cháy nổ cao. Sau khi thẩm duyệt, cần có Giấy chứng nhận đủ điều kiện về PCCC để đảm bảo an toàn cho xưởng và công nhân.
- Giấy phép môi trường
Căn cứ pháp lý: Điều 30 Luật Bảo vệ môi trường 2020 quy định về các đối tượng phải đánh giá tác động môi trường, nếu xưởng sản xuất có tác động đến môi trường (như xả thải, xử lý nguyên liệu) ở mức độ theo quy định Điều 30, cần xin cấp Giấy phép môi trường hoặc Giấy phép xả thải từ cơ quan quản lý môi trường.
- Giấy chứng nhận an toàn vệ sinh lao động
Điều 4 Nghị định 39/2016/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết về an toàn vệ sinh lao động quy định về điều kiện cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động huấn luyện an toàn vệ sinh lao động. Đối với những xưởng sản xuất có số lượng lao động lớn hoặc có các điều kiện làm việc đặc thù, cần thực hiện đánh giá nguy cơ rủi ro và xin cấp Giấy chứng nhận an toàn vệ sinh lao động.
- Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm (Đối với xưởng sản xuất thực phẩm thủ công)
Cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm thuộc Danh mục các sản phẩm/nhóm sản phẩm thực phẩm; hàng hóa thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (Phụ lục III ban hành kèm theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP) phải có Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm khi hoạt động, trừ các trường hợp cơ sở không thuộc diện cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm.
* Đăng ký ngành nghề kinh doanh
Để thực hiện các thủ tục mở xưởng sản xuất thủ công, chủ thể kinh doanh cần thực hiện thủ tục đăng ký ngành nghề kinh doanh theo đúng quy định và trình tự được quy định (Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 01/2021/NĐ-CP). Chủ thể kinh doanh cần chuẩn bị hồ sơ để làm giấy phép kinh doanh và thực hiện trình tự đăng ký ngành nghề như sau:
Hồ sơ làm Giấy phép kinh doanh
Hồ sơ đăng ký làm Giấy phép kinh doanh bao gồm:
- Đơn đề nghị cấp Giấy phép kinh doanh có điều kiện;
- Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh;
- Bản điều lệ công ty;
- Bản phương án kinh doanh dự kiến;
- Thông tin/Bản sao hợp lệ CMND/CCCD/hộ chiếu của người đứng đầu doanh nghiệp/thành viên góp vốn/cổ đông sáng lập;
-Giấy tờ chứng minh trình độ nghiệp vụ và kinh nghiệm đối với lĩnh vực hoạt động của những người trực tiếp điều hành doanh nghiệp;
- Các giấy tờ pháp lý khác đối với từng ngành nghề cụ thể.
Các giấy tờ trên là giấy tờ Giấy phép kinh doanh chung cho nhiều ngành nghề, tùy từng ngành nghề sẽ có điều kiện, các loại giấy tờ riêng (ngành nghề kinh doanh có điều kiện).
Thủ tục đăng ký
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ theo quy định, điều kiện của ngành nghề muốn kinh doanh
Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền: Tùy theo mỗi ngành nghề mà điều kiện và cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ cũng khác nhau.
Bước 3: Nhận Giấy phép đăng ký kinh doanh nếu hồ sơ đủ điều kiện: Sau khi nộp hồ sơ, nếu hồ sơ của doanh nghiệp hợp lệ và đủ điều kiện thì cơ quan có thẩm quyền sẽ cấp Giấy phép kinh doanh cho doanh nghiệp để được phép kinh doanh.
* Đối với xưởng sản xuất thủ công là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp (Địa điểm kinh doanh)
Theo quy định về địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp quy định tại Điều 44 Luật Doanh nghiệp 2020, nếu xưởng sản xuất thủ công chỉ được sử dụng cho mục đích kinh doanh của doanh nghiệp như sản xuất hay kho bãi thì xưởng sản xuất được xem là địa điểm kinh doanh. Thông báo lập địa điểm kinh doanh được dẫn chiếu đến khoản 2 Điều 31 Nghị định 01/2021/NĐ-CP quy định về trình tự thông báo địa điểm kinh doanh như sau:
Thông báo lập địa điểm kinh doanh
a) Doanh nghiệp có thể lập địa điểm kinh doanh tại địa chỉ khác nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính hoặc đặt chi nhánh;
b) Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày quyết định lập địa điểm kinh doanh, doanh nghiệp gửi thông báo lập địa điểm kinh doanh đến Phòng Đăng ký kinh doanh nơi đặt địa điểm kinh doanh;
c) Thông báo lập địa điểm kinh doanh do người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp ký trong trường hợp địa điểm kinh doanh trực thuộc doanh nghiệp hoặc do người đứng đầu chi nhánh ký trong trường hợp địa điểm kinh doanh trực thuộc chi nhánh.
3. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, Phòng Đăng ký kinh doanh cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện, cập nhật thông tin về địa điểm kinh doanh trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp cho doanh nghiệp. Trường hợp doanh nghiệp có nhu cầu, Phòng Đăng ký kinh doanh cấp Giấy chứng nhận đăng ký địa điểm kinh doanh cho doanh nghiệp. Trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ, Phòng Đăng ký kinh doanh thông báo bằng văn bản nội dung cần sửa đổi, bổ sung cho doanh nghiệp.
* Đối với xưởng sản xuất cũng chính là trụ sở chính của doanh nghiệp
Căn cứ tại Điều 42 Luật Doanh nghiệp 2020 về trụ sở chính của doanh nghiệp:
Trụ sở chính của doanh nghiệp
Trụ sở chính của doanh nghiệp đặt trên lãnh thổ Việt Nam, là địa chỉ liên lạc của doanh nghiệp và được xác định theo địa giới đơn vị hành chính; có số điện thoại, số fax và thư điện tử (nếu có).
Theo đó, để được xem là hợp lệ thì trụ sở chính của doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Đặt trên lãnh thổ Việt Nam;
- Là địa chỉ liên lạc của doanh nghiệp
- Được xác định theo địa giới đơn vị hành chính.
Trong đó, địa giới hành chính sẽ được phân cấp theo đơn vị hành chính như: xã/phường, quận/huyện, tỉnh/thành phố…
- Có số điện thoại, số fax và thư điện tử (nếu có).
Như vậy, thủ tục mở xưởng sản xuất thủ công được thực hiện như trên.
Hiện nay, Luật Doanh nghiệp 2020 không có quy định về vốn pháp định.
Tuy nhiên có thể hiểu vốn pháp định là mức vốn tối thiểu phải có để thành lập doanh nghiệp hay mở xưởng sản xuất kinh doanh. Tùy theo ngành nghề, lĩnh vực mà mức vốn pháp định khi thành lập doanh nghiệp có thể khác nhau. Theo đó, mở xưởng sản xuất thủ công không thuộc ngành nghề áp dụng vốn pháp định theo quy định nên tùy vào nhu cầu và tình hình tài chính của chủ thể kinh doanh để định ra mức vốn phù hợp.
Căn cứ theo quy định tại khoản 7, điểm c khoản 16, khoản 16 Điều 16 Nghị định 16/2022/NĐ-CP về vi phạm quy định về trật tự xây dựng như sau:
“7. Xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng như sau:
a) Phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ;
b) Phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác;
c) Phạt tiền từ 120.000.000 đồng đến 140.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc công trình phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng....
15. Biện pháp khắc phục hậu quả:...
c) Buộc phá dỡ công trình, phần công trình xây dựng vi phạm với các hành vi quy định tại khoản 4, khoản 6, khoản 7, khoản 8 (mà hành vi vi phạm đã kết thúc), khoản 9, khoản 10, khoản 12, khoản 13 Điều này.
...
16. Đối với hành vi quy định tại khoản 4, khoản 6, khoản 7 và khoản 8 Điều này mà đang thi công xây dựng thì ngoài việc bị phạt tiền theo quy định còn phải tuân theo trình tự, thủ tục quy định tại Điều 81 Nghị định này....”
Theo quy định, hành vi tổ chức thi công xây dựng xưởng sản xuất mà không có giấy phép xây dựng, trong trường hợp cần có giấy phép, có thể bị xử phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng. Đồng thời, chủ đầu tư sẽ bị buộc phải phá dỡ công trình hoặc phần công trình đã xây dựng. Nếu công trình vẫn đang trong quá trình thi công, ngoài việc bị phạt tiền, tổ chức còn phải tuân thủ đầy đủ trình tự và thủ tục theo quy định tại Điều 81 Nghị định này.
Trường hợp xưởng sản xuất hoạt động khi không đáp ứng điều kiện giấy phép
Theo điểm a khoản 3 Điều 6 Nghị định 98/2020/NĐ-CP (có hiệu lực 15/10/2020) quy định về hành vi vi phạm về hoạt động kinh doanh theo giấy phép kinh doanh như sau:
Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây: Kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện mà không có giấy phép kinh doanh theo quy định;
Như vậy, hành vi kinh doanh hàng hóa có điều kiện mà không có giấy phép kinh doanh phạt thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng theo quy định mới nhất.
Ngoài ra, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm trên.
Theo quy định tại khoản Điều 13 Nghị định 136/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung bởi khoản 5 Điều 1 Nghị định 50/2024/NĐ-CP về thiết kế và thẩm duyệt thiết kế về phòng cháy và chữa cháy như sau:
3. Đối tượng thuộc diện thẩm duyệt thiết kế về phòng cháy và chữa cháy:
a) Dự án, công trình quy định tại Phụ lục V ban hành kèm theo Nghị định này khi xây dựng mới hoặc khi cải tạo, thay đổi tính chất sử dụng dẫn đến một trong các trường hợp sau: làm tăng quy mô về số tầng hoặc diện tích khoang cháy; thay đổi chủng loại, vị trí thang bộ thoát nạn; giảm số lượng lối thoát nạn của tầng, khoang cháy, công trình; lắp mới hoặc thay thế hệ thống báo cháy; lắp mới hoặc thay thế hệ thống chữa cháy; thay đổi công năng làm nâng cao các yêu cầu an toàn cháy đối với tầng nhà, khoang cháy và công trình;
b) Phương tiện giao thông cơ giới có yêu cầu đặc biệt về bảo đảm an toàn phòng cháy và chữa cháy quy định tại mục 19 Phụ lục V ban hành kèm theo Nghị định này khi chế tạo mới hoặc hoán cải ảnh hưởng đến một trong các yêu cầu an toàn phòng cháy và chữa cháy quy định tại điểm c khoản 5 Điều này.
Căn cứ theo Phụ lục V – Danh mục dự án, công trình, phương tiện giao thông cơ giới thuộc diện thẩm duyệt thiết kế về PCCC ban hành kèm theo Nghị định 50/2024/NĐ-CP, đối với nhà xưởng có khối tích từ 3000m3 trở lên, cần phải được các cơ quan cảnh sát PCCC thẩm duyệt, kiểm tra, nghiệm thu về PCCC.
Trên đây là thông tin giải đáp vướng mắc có liên quan đến mở xưởng sản xuất thủ công NPLAW gửi đến Quý độc giả. Nếu Quý độc giả có bất kỳ vướng mắc nào liên quan cần giải đáp thêm, xin vui lòng liên hệ với NPLAW theo thông tin liên hệ sau:
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
Hotline: 0913 41 99 96
Email: legal@nplaw.vn