Thị trường âm nhạc phát triển cùng với sự phát triển của nhiều nền tảng ứng dụng trong thời đại bùng nổ công nghệ 4.0 đặt ra vấn đề bảo vệ bản quyền âm nhạc ngày càng được quan tâm hơn bao giờ hết. Đặc biệt là bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok.
Vậy thực trạng bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok hiện nay như thế nào? Quy định pháp luật về bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok ra sao? Có những vướng mắc gì cần giải đáp về bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok?
Để giải đáp vướng mắc này, Công Ty Luật TNHH Ngọc Phú xin gửi tới Quý độc giả thông tin dưới bài viết sau:
Thực tế hiện nay, vấn đề bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok vẫn là vấn đề khiến nhiều Công ty giải trí, tác giả tác phẩm âm nhạc, ca sĩ phải đau đầu.
Liên quan đến vấn đề khiếu nại bản quyền, TikTok đăng trên trang chủ: “… Khi nhận được báo cáo hợp lệ về khả năng xảy ra vi phạm quyền sở hữu trí tuệ từ chủ thể nắm quyền, hoặc đại diện được ủy quyền, TikTok có thể sẽ xóa nội dung bị cáo buộc vi phạm và tạm thời hoặc vĩnh viễn đình chỉ tài khoản vi phạm”. Nếu chiếu theo quy định này, có thể thấy TikTok không có công cụ tự động “truy quét” những Video, chủ kênh vi phạm bản quyền tác giả mà xử lý thủ công, dựa vào báo cáo của người dùng. Với số lượng lớn các video được đăng tải hằng ngày, cùng cách xử lý “thô sơ” như TikTok đang triển khai, các đơn vị khó có thể phát hiện hết tất cả các video vi phạm, và lập hồ sơ xử lý vi phạm triệt để hành vi xâm phạm bản quyền tác giả trên Tiktok.
Bên cạnh đó, quy trình cơ bản để xử lý các vấn đề liên quan đến vi phạm bản quyền là các bên nộp đơn khiếu nại, cơ quan chức năng tiếp nhận đơn, xem xét rồi yêu cầu đơn vị liên quan chặn nội dung vi phạm… thường phải mất từ 3 - 5 tuần, trong khi thế giới chỉ từ 7 - 10 ngày dẫn đến việc xử lý vi phạm không hiệu quả, kịp thời.
Đơn cử có thể kể đến vụ việc công ty VNG có đơn khởi kiện gửi lên TAND TPHCM yêu cầu TikTok xóa tất cả các đoạn nhạc lấy từ Zing khỏi ứng dụng và trang web TikTok, đồng thời bồi thường thiệt hại hơn 221 tỷ đồng (9,5 triệu USD). Cụ thể, VNG cáo buộc nền tảng video ngắn lồng ghép nhạc này không có đầy đủ bản quyền cho các bài hát được sử dụng.
Cụ thể hơn, TikTok đang sử dụng các bản âm thanh thuộc sở hữu của Zing, dịch vụ âm nhạc trực tuyến của VNG, mà không có sự đồng ý của công ty Việt Nam. Theo báo cáo ngày 11/3/2020 của VNG cho thấy có tổng cộng 150 bản ghi Zing được sử dụng trong hơn 11 triệu video trên ứng dụng và website của TikTok.
Để đảm bảo thực hiện tốt việc bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok chúng ta cần tìm hiểu rõ về vấn đề này, cụ thể:
Pháp luật hiện hành chưa có quy định giải thích cụ thể về bảo vệ quyền âm nhạc trên tiktok. Tuy nhiên trên cơ sở các quy định có liên quan đến bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan của Luật Sở hữu trí tuệ 2005 sửa đổi, bổ sung 2009, 2019, 2022 (Sau đây viết tắt là LSHTT 2005), có thể hiểu, bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok là việc tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, người biểu diễn, chủ sở hữu quyền liên quan hoặc tổ chức, cá nhân được uỷ quyền theo quy định của pháp luật thực hiện quyền tự bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan hoặc thực hiện các thủ tục yêu cầu áp dụng các biện pháp dân sự, hành chính, hình sự theo quy định của pháp luật để bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan đối với đối với tác phẩm âm nhạc trên tiktok.
Việc đăng ký bảo vệ bản quyền tác giả âm nhạc trên tiktok ở đây được hiểu là việc thực hiện thủ tục đăng ký cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan với tác phẩm âm nhạc trước khi công bố, phát hành trên tiktok để có cơ sở chứng minh chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan khi phát hiện hành vi xâm phạm bản quyền âm nhạc trên tiktok.
Pháp luật hiện hành không có quy định cụ thể về thời hạn phải đăng ký bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok. Tuy nhiên, việc thực hiện thủ tục đăng ký bảo vệ bản quyền âm nhạc trước khi công bố, phát hành là vô cùng quan trọng và cần thiết để làm chứng cứ chứng minh chủ thể quyền yêu cầu xử lý xâm phạm bản quyền âm nhạc phát sinh trên tiktok.
Để đảm bảo thực hiện tốt việc bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok cần hiểu rõ quy định pháp luật có liên quan, cụ thể:
Điều kiện để đăng ký bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok (hay điều kiện cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan) gồm:
-Tác giả, đồng tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, đồng chủ sở hữu quyền tác giả của tác phẩm, người biểu diễn, chủ sở hữu quyền liên quan, đồng chủ sở hữu quyền liên quan của cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng đáp ứng điều kiện quy định tại Điều 12a, Điều 13 và Điều 16 của Luật Sở hữu trí tuệ;
-Tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng thuộc loại hình, đối tượng quy định tại Điều 14 (tác phẩm âm nhạc) và Điều 17 (Cuộc biểu diễn; bản ghi âm, ghi hình; Chương trình phát sóng) của Luật Sở hữu trí tuệ;
- Thành phần hồ sơ đăng ký hợp lệ theo quy định tại các Điều 39 Nghị định số 17/2023/NĐ-CP.
(Theo Khoản 4 Điều 38 Nghị định số 17/2023/NĐ-CP)
Thủ tục đăng ký bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok (hay thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan) cụ thể như sau:
-Bước 1: Nộp hồ sơ, lệ phí: Tổ chức, cá nhân nộp 01 bộ hồ sơ và nộp phí, lệ phí theo quy định của pháp luật;
- Bước 2: Xém xét xử lý hồ sơ:
- Bước 3: Cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan
(Theo Khoản 5 Điều 38; Khoản 3 Điều 39 Nghị định số 17/2023/NĐ-CP)
Hồ sơ đăng ký bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok gồm:
- Tờ khai đăng ký quyền tác giả, đăng ký quyền liên quan (theo mẫu) do chính tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan ký tên hoặc điểm chỉ, trừ trường hợp không có khả năng về thể chất để ký tên hoặc điểm chỉ;
- 02 bản sao tác phẩm (bao gồm cả bản điện tử) hoặc 02 bản sao bản định hình cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng;
- Văn bản ủy quyền nếu người nộp hồ sơ là người được tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan ủy quyền theo quy định tại khoản 6 Điều 38 của Nghị định này;
- Tài liệu chứng minh là chủ sở hữu quyền:
-Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả;
-Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả, quyền liên quan thuộc sở hữu chung;
- Trường hợp trong tác phẩm có sử dụng hình ảnh cá nhân của người khác thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của người đó theo quy định của pháp luật.
(Theo Khoản 1 Điều 39 Nghị định số 17/2023/NĐ-CP)
Khi thực hiện bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok có những vướng mắc sau cần giải đáp:
Thời hạn bảo hộ bản quyền âm nhạc xác định dưới quyền tác giả (gồm quyền nhân thân và quyền tài sản) với loại hình tác phẩm âm nhạc và quyền liên quan với cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng có sự khác nhau, cụ thể:
-Với tác phẩm âm nhạc:
+ Quyền nhân thân quy định tại khoản 1, 2 và 4 Điều 19 của LSHTT 2005 được bảo hộ vô thời hạn;
+ Quyền nhân thân quy định tại khoản 3 Điều 19 và quyền tài sản quy định tại Điều 20 LSHTT 2005: Thời hạn bảo hộ là suốt cuộc đời tác giả và năm mươi năm tiếp theo năm tác giả chết; trong trường hợp tác phẩm có đồng tác giả thì thời hạn bảo hộ chấm dứt vào năm thứ năm mươi sau năm đồng tác giả cuối cùng chết. (Theo Điều 27 LSHTT 2005)
-Với cuộc biểu diễn tác phẩm âm nhạc: Quyền của người biểu diễn được bảo hộ năm mươi năm tính từ năm tiếp theo năm cuộc biểu diễn được định hình.
-Với bản ghi âm, ghi hình cuộc biểu diễn tác phẩm âm nhạc: Quyền của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình được bảo hộ năm mươi năm tính từ năm tiếp theo năm công bố hoặc năm mươi năm kể từ năm tiếp theo năm bản ghi âm, ghi hình được định hình nếu bản ghi âm, ghi hình chưa được công bố.
-Với chương trình phát sóng cuộc biểu diễn tác phẩm âm nhạc: Quyền của tổ chức phát sóng được bảo hộ năm mươi năm tính từ năm tiếp theo năm chương trình phát sóng được thực hiện. (Theo Điều 34 LSHTT 2005)
Hành vi xâm phạm bản quyền đã được bảo vệ trên tiktok được xử lý theo các cách sau tuỳ thuộc vào tính chất, mức độ xâm phạm của hành vi:
- Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ yêu cầu tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ phải chấm dứt hành vi xâm phạm, gỡ bỏ và xóa nội dung vi phạm trên môi trường mạng viễn thông và mạng Internet, xin lỗi, cải chính công khai, bồi thường thiệt hại;
- Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ khởi kiện ra toà án hoặc trọng tài để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình (biện pháp dân sự);
- Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng biện pháp hành chính;
- Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng biện pháp hình sự.
(Theo Điều 198,199 LSHTT 2005)
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ là đơn vị có kinh nghiệm trong việc tư vấn, thực hiện thủ tục liên quan đến bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok với quy trình, công việc thực hiện gồm:
-Tiếp nhận thông tin liên quan đến bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok;
- Hướng khách hàng chuẩn bị giấy tờ hoàn thiện thực hiện thủ tục;
-Soạn thảo, đại diện, hỗ trợ khách hàng nộp, sửa hồ sơ, làm việc với cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
- Nhận kết quả thực hiện thủ tục bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok và bàn giao kết quả cho Khách hàng.
Trên đây là thông tin giải đáp vướng mắc về bảo vệ bản quyền âm nhạc trên tiktok NPLAW gửi đến Quý độc giả. Nếu Quý độc giả có bất kỳ vướng mắc nào liên quan cần giải đáp thêm, xin vui lòng liên hệ với NPLAW theo thông tin liên hệ sau:
Thông tin liên hệ với CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Địa chỉ:
- Văn phòng Hồ Chí Minh: 134H4 Lý Chính Thắng, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, thành phố Hồ Chí Minh.
- Văn phòng Nha Trang: Số 3M, tầng trệt chung cư CT2, khu đô thị Phước Hải, đường Tố Hữu, TP. Nha Trang, Khánh Hoà.
- Văn phòng Hà Nội: Tầng 10, Toà nhà Ford Thăng Long, 105 Láng Hạ, Quận Đống Đa, Hà Nội.
Hotline: 0913449968
Email: legal@nplaw.vn
Website: nplaw.vn
CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ
Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343
Hotline: 0913 41 99 96
Email: legal@nplaw.vn