QUY ĐỊNH VỀ XÂM PHẠM THI THỂ

Hiện nay, có rất nhiều trường hợp có hành vi xâm phạm đến thi thể, mồ mả của những người đã khuất. Có thể thấy đây là một hành vi gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng và đáng lên án. Vậy pháp luật quy định như thế nào đối với hành vi xâm phạm đến thi thể, mồ mả?

Hiểu như xâm phạm thi thể

I. Hiểu như xâm phạm thi thể

Xâm phạm thi thể là hành vi vi phạm pháp luật, xâm hại đến sự toàn vẹn và tôn nghiêm của người đã khuất.

Có nhiều hành vi được xem là xâm phạm thi thể, bao gồm:

  • Đào, phá mồ mả: Hành động này vi phạm sự an toàn và tôn nghiêm của nơi an nghỉ cuối cùng của người đã khuất.
  • Chiếm đoạt những đồ vật để trong mộ, trên mộ: Hành động này vi phạm quyền sở hữu của người đã khuất và gia đình họ.

II. Quy định về xâm phạm thi thể

1. Các hành vi bị coi là xâm phạm thi thể

Hành vi xâm phạm mồ mả là hành vi xâm phạm đến vị trí mai táng xác, hài cốt, tro hài cốt của người chết theo phong tục, nghi lễ, tôn giáo của cộng đồng dân cư; xâm phạm đến nơi an nghỉ cuối cùng của cá nhân người chết.

Khi xác định hành vi nào là hành vi xâm phạm mồ mả, cần xác định:

  • Thứ nhất, người có hành vi cho dù là vì bất kì mục đích gì mà xâm phạm trực tiếp đến xác, hài cốt, tro hài cốt của người chết, xâm phạm đến sự nguyên dạng của xác, hài cốt, tro hài cốt hoặc làm hao hụt hài cốt, tro hài cốt đã mai táng thì hành vi đó là hành vi xâm phạm mồ mả;
  • Thứ hai, người có hành vi di chuyển vị trí chôn cất xác, hài cốt, tro hài cốt của cá nhân trái với ý chí của những người thân thích của những người chết (trừ trường hợp phải di rời mồ mả theo quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền);
  • Thứ ba, người có hành vi thay đổi tấm bia ghi tên người chết có xác, hài cốt, tro hài cốt dưới mộ gây ra sự nhầm lẫn với người thân thích của người chết đó;
  • Thứ tư, người có hành vi san phẳng mồ mả của người chết, làm mất dấu tích của ngôi mộ, khiến không thể phát hiện được vị trí của ngôi mộ đó.

2. Bồi thường thiệt hại do xâm phạm thi thể

Căn cứ Điều 606 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau: 

- Cá nhân, pháp nhân xâm phạm thi thể phải bồi thường thiệt hại.

- Thiệt hại do xâm phạm thi thể gồm chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại.

- Người chịu trách nhiệm bồi thường khi thi thể bị xâm phạm phải bồi thường theo quy định trên và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người chết, nếu không có những người này thì người trực tiếp nuôi dưỡng người chết được hưởng khoản tiền này.

Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa đối với mỗi thi thể bị xâm phạm không quá ba mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.

(Hiện nay, theo Nghị định 38/2019/NĐ-CP thì mức lương cơ sở là 1.490.000 đồng/tháng. Như vậy, mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần tối đa là 44.700.000 đồng).

Mức phạt khi xâm phạm thi thể

3. Mức phạt khi xâm phạm thi thể

Tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt được quy định tại Điều 319 Bộ luật Hình sự 2015 với khung hình phạt như sau:

- Người nào đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

+ Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

+ Chiếm đoạt hoặc hủy hoại vật có giá trị lịch sử, văn hóa;

+ Vì động cơ đê hèn;

+ Chiếm đoạt bộ phận thi thể, hài cốt.

III. Một số thắc mắc về xâm phạm thi thể

1. Thủ tục khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại do xâm phạm thi thể

Bước 1: Làm đơn khởi kiện

Đơn khởi kiện phải có các nội dung sau:

- Ngày, tháng, năm làm đơn khởi kiện;

- Tên Tòa án nhận đơn khởi kiện;

- Tên, nơi cư trú, làm việc của người khởi kiện là cá nhân hoặc trụ sở của người khởi kiện là cơ quan, tổ chức; số điện thoại, fax và địa chỉ thư điện tử (nếu có).

Trường hợp các bên thỏa thuận địa chỉ để Tòa án liên hệ thì ghi rõ địa chỉ đó;

- Tên, nơi cư trú, làm việc của người có quyền và lợi ích được bảo vệ là cá nhân hoặc trụ sở của người có quyền và lợi ích được bảo vệ là cơ quan, tổ chức; số điện thoại, fax và địa chỉ thư điện tử (nếu có);

- Tên, nơi cư trú, làm việc của người bị kiện là cá nhân hoặc trụ sở của người bị kiện là cơ quan, tổ chức; số điện thoại, fax và địa chỉ thư điện tử (nếu có). Trường hợp không rõ nơi cư trú, làm việc hoặc trụ sở của người bị kiện thì ghi rõ địa chỉ nơi cư trú, làm việc hoặc nơi có trụ sở cuối cùng của người bị kiện;

- Tên, nơi cư trú, làm việc của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là cá nhân hoặc trụ sở của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là cơ quan, tổ chức; số điện thoại, fax và địa chỉ thư điện tử (nếu có).

Trường hợp không rõ nơi cư trú, làm việc hoặc trụ sở của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thì ghi rõ địa chỉ nơi cư trú, làm việc hoặc nơi có trụ sở cuối cùng của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan;

- Quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm; những vấn đề cụ thể yêu cầu Tòa án giải quyết đối với người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan;

- Họ, tên, địa chỉ của người làm chứng (nếu có);

- Danh mục tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện.

Hiện nay, đơn khởi kiện được soạn thảo theo Mẫu số 23-DS, ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP.

Bước 2: Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án

Người khởi kiện gửi đơn khởi kiện kèm theo tài liệu, chứng cứ mà mình hiện có đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án bằng các phương thức sau đây:

- Nộp trực tiếp tại Tòa án;

- Gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính;

- Gửi trực tuyến qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án.

Bước 3: Tòa án thụ lý vụ án

- Sau khi nhận đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo, nếu xét thấy vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán phải thông báo ngay cho người khởi kiện biết để họ đến Tòa án làm thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí.

- Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm ứng án phí, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.

- Tòa án thụ lý vụ án kể từ khi nhận được biên lai thu tiền tạm ứng án phí.

Cơ sở pháp lý: khoản 1, 4 Điều 189, khoản 1 Điều 190, Điều 195 Bộ luật tố tụng dân sự 2015.

2. Viêc xâm phạm thi thể có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Chủ thể có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội xâm phạm Tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt tại Điều 319 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Có hai khung hình phạt cho Tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt cụ thể như sau:

- Bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm đối với trường hợp có người đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt.

- Bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm, nếu thuộc các trường hợp sau đây:

+ Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

+ Chiếm đoạt hoặc hủy hoại vật có giá trị lịch sử, văn hóa;

+ Vì động cơ đê hèn;

+ Chiếm đoạt bộ phận thi thể, hài cốt.

 Người có hành vi xâm phạm hài cốt vì động cơ đê hèn có thể đối mặt với mức án cao nhất là bao nhiêu năm tù?

3. Người có hành vi xâm phạm hài cốt vì động cơ đê hèn có thể đối mặt với mức án cao nhất là bao nhiêu năm tù?

Căn cứ Điều 319 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017 thì người có hành vi xâm phạm hài cốt vì động cơ đê hèn có thể đối mặt với mức án cao nhất là 07 năm tù

4. Người bị xử phạt tù do xâm phạm thi thể có thể được hoãn chấp hành hình phạt tù trong trường hợp nào?

Tại Điều 67 Bộ luật Hình sự 2015 có nêu về các trường hợp hoãn chấp hành hình phạt tù như sau:

a) Bị bệnh nặng thì được hoãn cho đến khi sức khỏe được hồi phục;

b) Phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, thì được hoãn cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi;

c) Là người lao động duy nhất trong gia đình, nếu phải chấp hành hình phạt tù thì gia đình sẽ gặp khó khăn đặc biệt, được hoãn đến 01 năm, trừ trường hợp người đó bị kết án về các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội khác là tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;

d) Bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng, do nhu cầu công vụ, thì được hoãn đến 01 năm.

Như vậy, người bị xử phạt tù do xâm phạm thi thể có thể được hoãn chấp hành hình phạt tù trong các trường hợp trên.

Trên đây là những thông tin xoay quanh đề tài xâm phạm thi thể. Để có thể được hỗ trợ cũng như tìm hiểu thông tin, quy định của pháp luật về xâm phạm thi thể, Quý khách có thể liên hệ NPLaw để được tư vấn bởi đội ngũ luật sư, chuyên viên pháp lý dày dặn kinh nghiệm.


Công ty Luật TNHH Ngọc Phú - Hãng luật NPLaw

Hotline: 0913449968

Email: Legal@nplaw.vn

Tài liệu tham khảo:

Bài viết liên quan
  • SỬ DỤNG TRÁI PHÉP TÀI SẢN CÔNG

    SỬ DỤNG TRÁI PHÉP TÀI SẢN CÔNG

    Mục lục Ẩn I. Thực trạng sử dụng trái phép tài sản công hiện nay II. Tìm hiểu về sử dụng trái phép tài sản công 1. Sử dụng trái phép tài sản công là gì? 2. Cấu thành tội phạm của Tội sử dụng trái phép tài sản...
    Đọc tiếp
  • Xử phạt hành vi nhận hối lộ

    Xử phạt hành vi nhận hối lộ

    Mục lục Ẩn I. Thực trạng nhận hối lộ hiện nay II. Tìm hiểu về nhận hối lộ 1. Nhận hối lộ được hiểu như thế nào? Dấu hiệu nhận biết 2. Phân biệt giữa nhận hối lộ và đưa hối lộ III. Quy định pháp...
    Đọc tiếp
  • BAO CHE CHO NGƯỜI CÓ HÀNH VI VI PHẠM PHÁP LUẬT

    BAO CHE CHO NGƯỜI CÓ HÀNH VI VI PHẠM PHÁP LUẬT

    Mục lục Ẩn I. Thực trạng bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật hiện nay II. Tìm hiểu về bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật 1. Bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật được hiểu như thế nào? 2....
    Đọc tiếp
  • Xử phạt hành vi kinh doanh hàng giả online?

    Xử phạt hành vi kinh doanh hàng giả online?

    Mục lục Ẩn I. Thực trạng kinh doanh hàng giả online II. Quy định pháp luật về kinh doanh hàng giả online 1. Kinh doanh hàng giả online là gì 2. Kinh doanh hàng giả online bị xử phạt hành chính không? 3. Kinh doanh hàng giả online có...
    Đọc tiếp
  • MÔI GIỚI HỐI LỘ

    MÔI GIỚI HỐI LỘ

    Mục lục Ẩn I. Thực trạng môi giới hối lộ hiện nay II. Tìm hiểu về hành vi môi giới hối lộ 1. Môi giới hối lộ là gì? 2. Các yếu tố cấu thành tội môi giới hối lộ III. Quy định pháp luật về môi giới hối...
    Đọc tiếp