QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ XUẤT KHẨU PHẾ LIỆU

Xuất khẩu phế liệu là một hoạt động kinh doanh quan trọng, đóng góp vào việc tái chế và tái sử dụng các nguyên liệu đã qua sử dụng. Phế liệu có thể bao gồm nhiều loại vật liệu khác nhau như kim loại, giấy, nhựa, gỗ, và nhiều loại vật liệu khác. Những vật liệu này thường được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau như các cơ sở sản xuất công nghiệp, các hộ gia đình, và các cơ sở thương mại. Tuy nhiên, việc này cũng đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật về xuất khẩu, bao gồm việc đảm bảo rằng phế liệu xuất khẩu phải đáp ứng các tiêu chuẩn về môi trường và sức khỏe công cộng. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần thực hiện các thủ tục hải quan liên quan.

I. Nhu cầu xuất khẩu phế liệu

Xuất khẩu phế liệu đang trở thành một ngành công nghiệp quan trọng tại Việt Nam, không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng cho các bãi chôn lấp mà còn tạo ra nguồn thu nhập đáng kể cho đất nước. Thị trường xuất khẩu phế liệu của Việt Nam cũng đang chứng kiến sự thay đổi, với nhu cầu lớn từ các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan, đặc biệt là trong lĩnh vực phế liệu nhựa. Các loại nhựa như HDPE, PP, PET, PVC thường được xuất khẩu nhiều nhất, phản ánh nhu cầu cao từ các thị trường này. Điều này không chỉ mở ra cơ hội kinh doanh mới mà còn giúp Việt Nam tận dụng hiệu quả nguồn nguyên liệu tái chế, góp phần vào việc bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, để xuất khẩu phế liệu một cách hiệu quả, các doanh nghiệp cần nắm vững kiến thức về thủ tục hải quan và các quy định liên quan. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ và hiểu rõ quy trình sẽ giúp tiết kiệm thời gian và tránh những rủi ro không đáng có trong quá trình xuất khẩu.

II. Quy định pháp luật về xuất khẩu phế liệu

1. Xuất khẩu phế liệu là gì

Căn cứ theo khoản 27 Điều 3 Luật Bảo vệ môi trường 2020: “Phế liệu là vật liệu được thu hồi, phân loại, lựa chọn từ những vật liệu, sản phẩm loại ra trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoặc tiêu dùng để sử dụng làm nguyên liệu cho một quá trình sản xuất khác”.

Theo khoản 1 Điều 28 Luật Thương mại 2005, Xuất khẩu hàng hóa là việc hàng hoá được đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc đưa vào khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật.

Như vậy, xuất khẩu phế liệu là việc vận chuyển các vật liệu đã qua sử dụng, không còn giá trị sử dụng ban đầu ra khỏi lãnh thổ quốc gia này sang một quốc gia khác để tái chế và sử dụng làm nguyên liệu cho các quá trình sản xuất khác.

2. Phế liệu có thuộc danh mục hàng được phép xuất khẩu không?

Theo Mục I Phụ lục I Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu ban hành kèm theo Nghị định số 69/2018/NĐ-CP, phế liệu không thuộc danh mục hàng cấm xuất khẩu. Theo đó, cá nhân, tổ chức được phép xuất khẩu phế liệu.

3. Thủ tục hải quan xuất khẩu phế liệu theo quy định của pháp luật hiện hành

Theo quy định tại Điều 21 Luật Hải quan 2014, thủ tục hải quan xuất khẩu phế liệu thực hiện như sau:

• Người khai hải quan có trách nhiệm:
• Khai và nộp tờ khai hải quan; nộp hoặc xuất trình chứng từ thuộc hồ sơ hải quan theo quy định;
• Đưa hàng hóa, phương tiện vận tải đến địa điểm được quy định để kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải;
• Nộp thuế và thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của pháp luật về thuế, phí, lệ phí và quy định khác của pháp luật có liên quan.
• Cơ quan hải quan, công chức hải quan có trách nhiệm:
• Tiếp nhận và đăng ký hồ sơ hải quan;

• Kiểm tra hồ sơ hải quan và kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải;
• Tổ chức thu thuế và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật về thuế, phí, lệ phí và quy định khác của pháp luật có liên quan;
• Quyết định việc thông quan hàng hóa, giải phóng hàng hóa, xác nhận phương tiện vận tải đã hoàn thành thủ tục hải quan.

III. Giải đáp một số câu hỏi về xuất khẩu phế liệu

1. Mô tả và mã HS của hàng hóa phế liệu, phế phẩm của doanh nghiệp xuất khẩu phế liệu như thế nào?

Mã HS của hàng hóa phế liệu, phế phẩm của doanh nghiệp xuất khẩu phế liệu là HS39.15 theo Danh mục hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu Việt Nam ban hành kèm Thông tư 31/2022/TT-BTC.

2. Khi xuất khẩu phế liệu được sản xuất từ tài nguyên khoáng sản nhập khẩu đi gia công thì có được miễn thuế xuất khẩu hay không?

Căn cứ theo Mục 24 Bảng giải đáp ban hành kèm Công văn 5529/TCHQ-TXNK 2021, Tổng cục Hải quan trả lời:

• Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 11 Nghị định số 134/2016/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại khoản 5 Điều 1 Nghị định số 18/2021/NĐ-CP quy định về miễn thuế đối với hàng hóa xuất khẩu để gia công, sản phẩm gia công nhập khẩu thì “Hàng hóa là tài nguyên khoáng sản, sản phẩm có tổng trị giá tài nguyên, khoáng sản cộng chi phí năng lượng chiếm từ 51% giá thành sản phẩm trở lên và hàng hóa (trừ phế liệu tạo thành trong quá trình sản xuất, gia công xuất khẩu từ hàng hóa nhập khẩu) xuất khẩu để gia công thuộc đối tượng chịu thuế xuất khẩu, thì không được miễn thuế xuất khẩu.”
• Do đó, đối với phế liệu tạo thành từ hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu sau đó xuất khẩu ra nước ngoài để gia công thì thuộc đối tượng miễn thuế xuất khẩu. Đối với loại hình nhập khẩu để kinh doanh (A11), nhập khẩu để kinh doanh sản xuất (A12) tạo thành phế liệu, sau đó, doanh nghiệp xuất khẩu ra nước ngoài để thuê gia công thì không thuộc các trường hợp được miễn thuế xuất khẩu.

Như vậy, doanh nghiệp xuất khẩu phế liệu được sản xuất từ tài nguyên khoáng sản nhập khẩu đi gia công thì không thuộc các trường hợp được miễn thuế xuất khẩu.

3. Địa điểm làm thủ tục hải quan xuất khẩu phế liệu

Theo khoản 1 Điều 22 Luật Hải quan 2014: “Địa điểm làm thủ tục hải quan là nơi cơ quan hải quan tiếp nhận, đăng ký và kiểm tra hồ sơ hải quan, kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải”.

Như vậy, địa điểm làm thủ tục hải quan gồm:

• Địa điểm tiếp nhận, đăng ký và kiểm tra hồ sơ hải quan: là trụ sở Cục Hải quan, trụ sở Chi cục Hải quan.
• Địa điểm kiểm tra thực tế hàng hóa:
• Địa điểm kiểm tra tại khu vực cửa khẩu đường bộ, ga đường sắt liên vận quốc tế, cảng hàng không dân dụng quốc tế; bưu điện quốc tế; cảng biển, cảng thủy nội địa có hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh; cảng xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa được thành lập trong nội địa;

• Trụ sở Chi cục Hải quan;
• Địa điểm kiểm tra tập trung theo quyết định của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan;
• Địa điểm kiểm tra tại cơ sở sản xuất, công trình; nơi tổ chức hội chợ, triển lãm;
• Địa điểm kiểm tra tại khu vực kho ngoại quan, kho bảo thuế, địa điểm thu gom hàng lẻ;
• Địa điểm kiểm tra chung giữa Hải quan Việt Nam với Hải quan nước láng giềng tại khu vực cửa khẩu đường bộ;
• Địa điểm khác do Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan quyết định trong trường hợp cần thiết.

IV. Dịch vụ tư vấn pháp lý về xuất khẩu phế liệu

Trên đây là thông tin giải đáp vướng mắc về xuất khẩu phế liệu mà NPLaw gửi đến Quý độc giả. Nếu Quý độc giả có bất kỳ vướng mắc nào liên quan cần giải đáp thêm, xin vui lòng liên hệ với NPLaw theo thông tin liên hệ sau:

CÔNG TY LUẬT TNHH NGỌC PHÚ

Tổng đài tư vấn và CSKH: 1900 9343

Hotline: 0913 41 99 96

Email: legal@nplaw.vn